آب در بتن دارای نقش حائزاهمیتی است. به همین دلیل توصیه می شود که از آب مناسب به میزان کافی در این مصالح استفاده شود. اینکه گمان کنید از هر آبی می توان در فرآیند تولید و عمل آوری بتن استفاده نمود، کاملاً نادرست است. آب، یکی از مواد حیاتی و ضروری برای تولید بتن می باشد. برای تولید انواع بتن ها مانند تیرچه پیش تنیده به آب نیاز است. انواع آب در بتن برای عمل آوری آن آب آشامیدنی: آب آشامیدنی، اغلب ویژگی های موردانتظار برای استفاده در بتن را دارا می باشد. آب آشامیدنی که فاقد مواد افزودنی مضر و شیمیایی باشد و هیچگونه بو و مزه خاصی نداشته باشد، برای استفاده در بتن مناسب است و نیازی به تست ندارد. آب دریا: این آب دارای نمک های کلرید می باشد. برای استفاده از این آب در زمان اختلاط و بتن ریزی حتماً باید آن را تست کرد. برای تولید بتن های بدون آرماتور می توان از این آب استفاده کرد. اما برای تولید بتن پیش تنیده و بتن مسلح نباید از این آب استفاده کرد. آب های سطحی و فاضلاب های صنعتی: یک نوع دیگر آب در بتن ، آب های سطحی و فاضلاب های صنعتی می باشد که همان آب رود و رودخانه و … می باشد. این آب ها صد درصد به تست و آزمایش نیاز دارند تا از آنها بتوان در طرح اختلاط و عمل آوری استفاده کرد. آب های زیرزمینی: آب های زیرزمینی که شامل آب های چاه و قنات و چشمه و … می باشند را می توان در صورت کسب تأییدیه از تست های صورت گرفته در طرح اختلاط و عمل آوری استفاده کرد. سایر آب های مناسب برای طرح اختلاط و عمل آوری به شرط تست سلامت آنها شامل آب های سولفاته، آب های سخت و شور، آب های راکد، آب های بازیافتی از کارخانه های بتن و … هستند. البته این آب ها باید دارای فاکتورهایی باشند که قابل استفاده در طرح اختلاط و عمل آوری باشند. به طور مثال از هر آب فاضلابی نمی توان برای تولید یا عمل آوری این مصالح استفاده کرد. اهمیت استفاده از آب مناسب و سالم در عمل آوری و طرح اختلاط همانگونه که بیان نمودیم، فاکتورهایی برای استفاده از آب در بتن مهم هستند. اگر از آب بی کیفیت و مغایر با استانداردهای لازم استفاده شود، مشکلات زیر بوجود می آید: – زمان گیرش سیمان بسیار عقب افتاده و بتن به شدت درگیر می شود. – بر روی بتن سخت شده، در نهایت لکه هایی شکل می گیرد. بتن هایی که در معرض رطوبت و نم هستند، بیشتر با این مشکل مواجه می شوند. – مقاومت نهایی بتن به شدت کاهش پیدا می کند. در مواردی مشاهده شده است که مقاومت بتن تا یک سوم مقاومت اولیه می رسد. – میلگردها کاملاً خورده شده و دچار زوال تدریجی می شوند. فاکتورهای حائزاهمیت برای انتخاب مناسب ترین آب در بتن آبی که در بتن به کار می رود باید از شرایط زیر برخوردار باشد: – این آب نباید اسید و بازی باشد. درجه اسیدی یا قلیایی بودن آب باید حدود 6 الی 8 باشد. – درصد کربنات آب باید پایین تر از 0.01 باشد. – میزان درصد سولفات آب باید پایین تر از 0.01 باشد. – میزان کلر این آب الزاماً باید از عدد 0.5 کمتر باشد. – درصد ذرات جامد و معلق موجود در آب باید از 0.01 کمتر باشد. – اگر آب صاف و مناسبی برای تولید بتن در دسترس نبود، بهتر است از مناطق دورتری که آب وجود دارد به انتقال آب به محل موردنظر اقدام نمود. این کار صد درصد از تصفیه و استانداردسازی آب نامناسب برای استفاده در این مصالح، کم خرج تر در می آید. – آبی که سبب کاهش مقاومت بیش از یک دهم بتن شود، اصلاً برای تولید این مصالح مناسب نمی باشد. میزان PH آب یک فاکتور مهم آب در بتن ، درجه اسیدی یا بازی بودن آن است. درجه اسیدی یا بازی بودن آب، به گونه ای اندازه گیری می شود که یون H مثبت نسبت به OH منفی سنجیده شود. این متغیر معمولاً در رنج 0 الی 14 می باشد. این متغیر، مختص اندازه گیری خاصیت اسیدی یا قلیایی هر ماده ای است. PH آبی که برای استفاده در بتن مناسب است باید حدود 5.5 الی 8.5 باشد تا ساختار بتن را دچار مشکل نکند. توجه به این فاکتور بسیار مهم است. لذا تولیدکنندگان و سازندگان باید به این فاکتور حائزاهمیت توجه داشته باشند. توجه به یک نکته مهم در ارتباط با استفاده از آب در بتن باید به یک مسئله مهم توجه داشته باشید. اگر آب مورداستفاده برای این مصالح از نظر مواد مضر مؤثر بر گیرش، مقاوم شدن، تغییر حجم، میزان فرسایش و … در وضعیت مبهمی باشند، این امکان وجود دارد که با تولید نمونه ملات و خمیر سیمان، با آب مناسب و قیاس آن با ملات یا خمیر سیمان دارای آب مبهم موردنظر ، از موارد زیر باخبر شد: – مقاومت یک هفتگی نمونه دارای آب غیرآشامیدنی یا غیراستاندارد، بایستی 0.9 مقاومت فشاری ملات شاهد باشد. – تایم گیرش خمیر سیمان دارای آب مبهم، هرگز نباید زودتر از شصت دقیقه و دیرتر از نود دقیقه نسبت به مخلوط شاهد باشد. – مقدار انبساط حاصل از تست سلامت سیمان در آزمایش تولیدی با آب مشکوک، نباید بالاتر از میزان انبساط یا انقباض ایده آل سیمان مصرفی باشد. – اگر میزان یون کلرید و سولفات موجود در آب بیشتر از میزان توصیه شده باشد، ولی این امکان وجود داشته باشد که ثابت کرد میزان هر کدام از این مواد در بتن بر اساس طرح مخلوط بتن پایین تر از میزان ایده آل باشد، این آب قابل استفاده خواهد بود و برای استفاده از این آب در بتن مشکلی وجود ندارد. کلام آخر با استفاده از آبی که تمیز و صاف است و فاقد هرگونه آلودگی است و از مشخصات گفته شده برخوردار باشد، می توان بتنی مقاوم و بادوام تولید نمود. اگر به هر دلیل دسترسی به این آب دشوار باشد، از سایر آب های نامبرده شده با توجه به شرایط خاص و انجام یکسری اقدامات لازم، می توان استفاده نمود تا تولید بتن و بتن ریزی به بهترین حالت انجام شود.
10 خاصیت بتن و کاربردهای آن
خاصیت بتن سبب شده است که در هر نوع ساخت و سازی این از متریال استفاده کنند و جایگزین بهتری برای آن