حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی

حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی با توجه به استانداردها و ضوابط گوناگون مشخص می شود و باید به درستی تعیین شود.

دانستن تعداد میلگردهای لازم برای اجرای سقف هر سازه ای از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا تعیین کننده مقاومت سقف است. دانستن حداقل از این نظر مهم است که مقاومت سقف کاهش پیدا نکند و حداکثر از این جنبه مهم است که وزن سقف بالا نباشد و فشار زیادی به فونداسیون وارد نشود.

دال یا سقف بتنی، از مهمترین قسمت یک سازه است که با استفاده از ترکیب بتن با میلگرد احداث می شود. دال ها با توجه به نوع، ابعاد سازه و اندازه دهانه سقف در دو مدل دال یک طرفه و دال دو طرفه دسته بندی می شود.

آشنایی با دال بتنی یک طرفه و دو طرفه

حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی را با درنظر گرفتن مشخصات سازه تعیین می کنند. دال یک طرفه به صورتی است که بارها تنها در یک جهت به تیرها یا تکیه گاه ها هدایت می شوند. چنانچه نسبت طول به عرض دال بزرگتر از دو باشد، دال بتنی حتماً یک طرفه به شمار می آید. دال دو طرفه به صورتی است که بارها در دو جهت قائم به هم هدایت می شوند. چنانچه نسبت طول به عرض دال برابر یا کمتر از دو باشد، دال دو طرفه به شمار می آید.

دال یکطرفه برای اتاق های باریک، راهروها، پارکینگ های طولی و سقف مستطیلی شکل به کار می رود. اما دال دو طرفه برای ساختمان های با دهانه های مربعی، پارکینگ ها، سازه های اداری و تجاری و … قابل اجرا می باشد.

محاسبه حداقل میلگرد دال بتنی

حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی یکطرفه و دوطرفه باید به درستی تعیین شود. نخست باید درنظر بگیریم که دال بتنی در چه مواقعی یک طرفه و در چه مواقعی دو طرفه پیاده سازی شود. یک سقف از دو بعد عرض و طول برخوردار می باشد. هر یک از این بعدها، دهانه نام دارند.

در هر سقفی، یکی از دهانه ها طولانی تر و دهانه دیگر کوتاهتر است. با توجه به توضیحاتی که در پاراگراف قبل ارائه دادیم، اگر نسبت دهانه بزرگ به دهانه کوچک از عدد دو بیشتر باشد، دال روی دو لبه روبروی خود قابل پیاده سازی است. در این حالت باید دال یک طرفه اجرا شود. دال یک طرفه دارای مقاومت کمتری است. زیرا بارهای وارده فقط در یک جهت طول هدایت می شود.

دال های دو طرفه هنگامی اجرا می شود که نسبت دهانه بزرگ به دهانه کوچک دال، کمتر از دو باشد. به علاوه دال باید از هر چهار سمت خود با تکیه گاه کنترل شود. در این حالت باید دال دو طرفه به کار رود.

درباره حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی باید بدانید که دال های یک طرفه به صورتی است که میلگردها فقط در حالت طولی به کار می روند و به این دلیل، مصرف میلگرد بسیار پایین تر می باشد.

اما دال های دو طرفه به صورتی است که میلگردها در هر دو جهت تعبیه می شوند و به این دلیل، مصرف میلگرد بالاتر است. همین مسئله موجب استحکام بیشتر سقف دال دو طرفه می شود.

محاسبه حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی بر اساس آیین نامه ها

با توجه به آیین نامه مقررات ساختمان که در سال 1392 به روزرسانی شده است، کمترین میلگرد به کار رفته در دال های خمشی بر مبنای میزان بتن و نوع میلگرد مصرفی حساب می شود. ولی در آخرین ویرایش این آیین نامه که مربوط به سال 1399 می باشد، حداقل میزان میلگرد مصرفی در دال خمشی، 0.0018 ag درنظر گرفته شود. موارد دیگری در این ویرایش درنظر گرفته شده است.

دلایل اهمیت حداقل آرماتور شامل کنترل ترک های ناشی از دما، انبساط و انقباض و پیشگیری از شکست ناگهانی می باشد. نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که چنانچه دال تخت خمش زیاد یا بارگذاری خاص است، میزان حداقلی آیین نامه ای شاید تغییر کند.

دلایل اهمیت حداکثر آرماتور شامل پیشگیری از سنگین شدن سقف، تأمین پوشش بتن کافی، ممانعت از کاهش فرم پذیری و حفظ توان خمشی مدنظر می باشد. عمدتاً آیین نامه ها، نسبت آرماتور مجاز حداکثری برای دال را بیان نمی کنند ولی محدودیت هایی برای اجزاء درنظر گرفته شده است و نباید دال به اندازه ای مسلح شود که نتوان بتن را درست اجرا کرد.

میلگردگذاری دال بتنی یک طرفه

پس از تعیین حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی به نحوه میلگردگذاری دال بتنی یک طرفه می پردازیم. در دال بتنی یک طرفه، میلگردها در یک راستا  با هدف پشتیبانی از بار خمشی پیاده سازی می شوند. این تکنیک از پیاده سازی به دال های توپر، دال های غیرمرکب درجا روی عرشه فولادی و دال های مرکب بتنی مربوط می شود.

هر جزء دال به صورت جداگانه ریخته گری می گردد. این اجزا به صورت مستقل به همدیگر متصل می شود تا به صورت یک قالب یکپارچه به تحمل بار وارده به سقف بپردازند. تکنیک های میلگردگذاری در دال های یک و دو طرفه از لحاظ اجرا، فقط در استفاده از نوار به عرض یک متر با همدیگر متفاوت هستند. البته در دال یک طرفه، این نوار فقط در یک سو پیاده سازی می شود.

میلگردگذاری دال بتنی دو طرفه

در بررسی حداقل و حداکثر میلگرد و آرماتور دال بتنی به روش میلگردگذاری دال بتنی دو طرفه می پردازیم. میلگردگذاری در دال های دو طرفه در هر دو سمت تحت خمش صورت می گیرد. این تکنیک پیاده سازی به دال دو طرفه، دال مرکب بتنی، دال غیرمکعب درجا ریز روی عرشه فولادی و دال با تیرچه دو طرفه مربوط می شود.

آنچه که باید برای اجرای دال دو طرفه مورد توجه قرار بگیرد این است که چنانچه مصرف آرماتورهای خمشی از میزان آرماتور جمع شدگی و حرارتی پایین تر باشد، باید آرماتور حرارتی را با مکانیزم خمشی فرض کرد.

بی توجهی به هر یک از نکات اجرایی و تعداد میلگردها و آرماتورها ممکن است مشکلاتی را برای دال بوجود بیاورد و دال احداثی مطابق با انتظارات اجرا نشود و ویژگی ها و خصوصیات موردانتظار را ارائه ندهد. لذا حتماً به توضیحات گفته شده، توجه شود.