عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری

عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری سبب می شوند که گودبرداری برای پروژه هایی با تراکم یکسان، با عمق متفاوت انجام شود.

گودبرداری برای سازه های مختلفی به ویژه سازه های امروزی مورد نیاز است. پس از جانمایی نقشه معماری و سازه بر روی وضع موجود و حذف چالش های موجود، باید خاکبرداری فونداسیون ساختمان با توجه به نقشه سازه انجام شود.

عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری با چندین روش متداول

قبل از بررسی عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری با روش های متداول برای گودبرداری آشنا می شویم. گودبرداری با روش های گوناگون انجام می شود. روش مناسب برای مواردی که وسعت زمین کم و عمق گودبرداری زیاد است، بیل مکانیکی می باشد.

اگر زمین وسیع باشد، نیاز است که از بیل بار کن یا لودر برای حفاری و بار کردن استفاده نمود. چنانچه زمین دارای تخته سنگ بزرگی باشد، باید از بولدوزر استفاده نمود. بنابراین با توجه به وسعت زمین و مشخصات خاک زمین باید از روش مختلف و تجهیزات گوناگون استفاده نمود. اما به طور کلی روش های گودبرداری شامل موارد زیر است:

• اجرای شمع
• روش سپرکوبی
• اجرای خرپا
• روش پلکانی یا منبری
• روش جزء به جزء

نکته حائز اهمیت این است که انتخاب روش مناسب برای گودبرداری و اجرای اصولی گودبرداری سبب می شود که مقاومت سازه در معرض خطر قرار نگیرد. گودبرداری، فونداسیون، اسکله، اجرای سقف با بتن پیش تنیده یا دیگر متریال مناسب برای سقف و سایر مراحل ساخت و ساز باید با بهترین روش ها و باکیفیت ترین مصالح ساختمانی انجام شود، تا سازه دارای بالاترین مقاومت و ایمنی باشد. در ادامه با عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری آشنا می شویم.

منظور از عمق گودبرداری چیست؟

عمق گودبرداری معادل با ارتفاع کفسازی به علاوه ارتفاع فونداسیون به علاوه ارتفاع بتن مگر می باشد. تمامی فاکتورهای اثر گذار در عمق گودبرداری از نقشه فونداسیون موجود در نقشه های سازه، قابل استنباط می باشند. عمق گودبرداری باید به درستی در نظر گرفته شود و توجه به این مسئله از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.

آشنایی با عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری

پیش از محاسبه عمق گودبرداری با فرمول ها و روش های متداول، باید به مواردی توجه نمود:

• فونداسیون باید در عمقی سوار شود تا در مقابل صدمات ناشی از تورم، جمع شدن یا یخ زدگی در زیر خاک دارای مقاومت و ایمنی لازم باشد.
• ظرفیت تحمل خاک زیر فونداسیون بایستی برای پشتیبانی از بار حاصل از فونداسیون، باید به میزان لازم باشد.
• چنانچه فونداسیون روی خاک منسجم سوار شود، نشست نباید به دلیل تلفیق ایجاد شود.
• تحت هیچ شرایطی پایه روی خاک سست یا آشفته که مستعد فرسایش ناشی از باد یا سیل است، پیاده سازی نشود.
• اگر شرایط مساعد است، پایه بالای سطح آب زیر زمین سوار شود. چرا که این مسئله مانع از هزینه پمپاژ می شود و از هم گسیختگی خاک به سبب نشت آب در کف حفاری، ممانعت به عمل می آورد.

بیشترین عمق گودبرداری

با عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری تا حدودی آشنا شدیم. بنابراین نمی توان انتظار داشت که در هر شرایطی برای پروژه هایی با وسعت یکسان، عمق گودبرداری را میزان مشخصی درنظر گرفت. ماکزیمم عمق لازم برای گودبرداری تا روی پی می باشد. در نظر گرفتن چندین سانتی متر بیشتر برای فرش کف و گذر تأسیسات، ضرورت دارد.

محل پی های نقطه ای یا پی های نواری و شناژها باید با دست خاکبرداری شوند. گودبرداری باید تا زیر سطح پی ادامه داشته باشد. چرا که در این شرایط، برای قالب بندی پی ها، انعطاف پذیری لازم در دسترس می باشد.

با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری و توجه به نکات گفته شده، پی ریزی درست تر و اصولی تر انجام می شود. خاک ناشی از چاه کنی و نخاله های ساختمانی را در فضای بوجود آمده میان پی ها می ریزند تا صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.

چرا که در زمان گودبرداری، کار با ماشین انجام می شود و برای خروج نخاله ها و خاک ایجاد شده از فعالیت های کارگاه، باید از وسایل دستی استفاده کرد که این کار به هزینه بیشتر در مقایسه به کار با ماشین نیازمند می باشد.

ولی برای پی های نواری، این کار شدنی نیست. چرا که معمولاً پی سازی در پی های نواری با شفته آهک می باشد که بدون قالب بندی است و شفته در محل پی های حفره شده، ریخته می گردد که در این شرایط برای سازه هایی که با پی نواری احداث می شوند، در صورت نیاز به گودبرداری، عملیات گودبرداری تا روی پی استمرار خواهد داشت.

چگونه عمق گودبرداری را محاسبه کنیم؟

همانطور که در توضیحات بررسی عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری تا به اینجا گفته شد، عمق گودبرداری، برآیند ضخامت پی، کف سازی و بتن مگر می باشد. اگر ساختمان دارای زیر زمین باشد، عمق آن به عمق گودبرداری افزوده خواهد شد.

محاسبه دقیق عمق گودبرداری، یک اقدام تخصصی می باشد که مهندس ناظر باید در زمان گودبرداری به بررسی خواص و فیزیک خاک در محل گودبرداری بپردازد. بدین ترتیب که بعد از به پایان رسیدن گودبرداری، خاک را از نظر نرمی بررسی می کنند.

چنانچه خاک به آسانی با بیل یا فشار کنده شود، این عمق اصلاً عمق ایده آلی نمی باشد و باید گودبرداری را تا رسیدن به زمین سخت و فشرده استمرار دهند که در این حالت عمق گودبرداری افزایش پیدا می کند. بنابراین یکی از عوامل مؤثر بر عمق گودبرداری، همین نرمی خاک است.

برای محاسبه بر اساس فرمول بیان شده باید نقشه را بررسی نموده و عمق پی را از روی آن برداشت کرد. سپس باید بررسی کرد که روی نقشه، اختلاف ارتفاع میان صفحه ستون و تراز طبقه همکف چه اندازه است.

این مؤلفه معمولاً 30 یا 40 سانتی متر می باشد. اگر ساختمان دارای طبقات زیرزمینی باشد، حتماً ارتفاع های مربوط به آنها باید به عمق نهایی اضافه شود. بدین ترتیب عمق گودبرداری بدست می آید و در روز گودبرداری سازه باید با در نظر گرفتن این میزان، کار گودبرداری انجام شود.

بار دیگر تأکید می کنیم که اگر عمق گودبرداری مطابق با محاسبات درنظر گرفته شود، اما به خاک سخت و فشرده نرسیم، باز هم باید گودبرداری ادامه پیدا کند تا استحکام و امنیت سازه در معرض خطر قرار نگیرد و توجه به این مسئله ضرورت دارد.