ویژگی‌های سازه بتنی در ایران

ویژگی‌های سازه بتنی در ایران شامل مقاومت حرارتی و رطوبتی بالا، طول عمر بسیار بالا و استحکام خمشی بسیار بالا می باشد.

سازه های متعددی در ایران به صورت بتنی اجرا می شوند که برخی از آنها کاملاً مطرح و شناخته شده می باشند. سازه های بتنی نسبت به دیگر سازه ها از ویژگی های بهتری برخوردار می باشند.

آشنایی با سازه اسکلت بتنی

اسکلت بتنی، سازه ای است که با استفاده از بتن و بتن آرمه متشکل از شن، ماسه، سیمان و فولاد درست شود. اگر بتن آرمه در بخش های گوناگون سازه اعم از ستون ها، فونداسیون و شاه تیر و … به کار رود، اسکلت را اسکلت بتنی می نامند. برای احداث سازه های بتنی به مهارت و نظارت و تخصص بیشتری نیاز است. اما این سازه به نسبت دیگر سازه ها ارزشمندتر است و در تمامی نقاط مختلف جهان به عنوان اولویت روش ساخت ساختمان ها اجرایی می شود.

آیتم های اصلی احداث سازه‌های بتنی

قبل از بررسی ویژگی‌های سازه بتنی در ایران با مراحل اصلی احداث این سازه ها آشنا می شویم. توجه کنید که بتن فقط در یک نوع وجود ندارد و انواع بتن شامل بتن پیش تنیده، بتن سبک، بتن آرمه و بتن خود متراکم و … در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.

مراحل ساخت سازه بتنی شامل خاکبرداری و تسطیح، اجرای بتن مگر، قالب بتندی فونداسیون، کار گذاشتن میلگردهای انتظار برای اجرای ستون ها، بتن ریزی فونداسیون، مراقبت از بتن ریخته شده به مدت یک هفته، باز کردن قالب های فونداسیون، آرماتوربندی ستون ها و کار کردن میلگردهای انتظار برای سقف، قالب بندی ستون، بتن ریزی ستون ها، قالب بندی سقف با جک های حمایتی، آرماتوربندی تیرهای افقی و درگیر نمودن آرماتورهای انتظار ستون ها با آنها و تعبیه تیرچه های سقف و گذاشتن سر و ته تیرچه ها در میلگردهای بافته شده تیرها می باشند.

انواع سازه های بتنی کدامند؟

ویژگی‌های سازه بتنی در ایران با توجه به نوع سازه متفاوت است. اما اغلب خصوصیات سازه های بتنی در تمامی انواع سازه ها مشترک می باشند. انواع سازه های بتنی عبارتند از:

• ساختمان های اسکلت بتنی
• دیوارهای بتنی
• منابع آب بتن
• سدهای بتنی
• کانال های بتنی
• نیروگاه ها
• و …

به طور کلی ممکن است سازه های اداری، تجاری، مسکونی، نظامی و … را به صورت بتنی احداث کنند. اجرای سازه های بتنی در احداث پل های دهانه کوچک و متوسط متداول است که نسبت به پل های فولادی از ظاهر بهتری برخوردار می باشند و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر هستند.

مهمترین سازه های بتنی در ایران

ویژگی‌های سازه بتنی در ایران سبب شده است که سازندگان برای احداث سازه های خود، تکنیک اسکلت بتنی را انتخاب کنند. برخی از شناخته‌شده ترین سازه های بتنی شامل موارد زیر است:

برج میلاد: این برج که یک شاهکار به شمار می آید، بلندترین برج ایران است که ارتفاع 435 متری دارد و توانسته است ششمین برج مخابراتی جهان نام بگیرد.

دودکش نیروگاه شازاند اراک: دودکش بند نیروگاه شازند در استان اراک نزدیک به 200 متر، ارتفاع دارد. با وجود اینکه این سازه مسکونی نیست اما از مطرح ترین سازه های بتنی می باشد.

برج بین المللی تهران: این برج، یکی از مطرح ترین سازه های ایران است که ارتفاع 162 متری دارد. نمای برج بین المللی تهران بسیار جذاب است.

مرکز تجارت جهانی تبریز: این سازه نزدیک به 153 متر ارتفاع دارد. برای احداث این سازه از تکنیک های متعدد بتن ریزی استفاده شده است.

بررسی ویژگی‌های سازه بتنی در ایران

• این سازه ها شکل پذیری بالایی دارند.
• استحکام و مقاومت بالای این سازه ها سبب هزینه نگهداری پایین آن شده است.
• این سازه به نسبت سازه فلزی با هزینه کمتری اجرا و پیاده سازی می شود.
• در این سازه ها از بتن آرمه استفاده می شود.
• سازه بتنی در زمان کمتری اجرا می شود.
• حساسیت این سازه بسیار کمتر است.

بررسی ویژگی های منفی

• این سازه ها از وزن بیشتری نسبت به سازه های فلزی برخوردار هستند.
• یکی از ویژگی‌های سازه بتنی در ایران این است که در تحمل نیروی کششی کمی ضعیف است که این مشکل را با ترفندهای خاصی جبران می کنند.
• اتلاف مصالح ساختمانی در این سازه ها به مراتب بیشتر است.
• در صورت نیاز به تعمیرات، برخی از بافت ها قابل تعمیر نیست.
• در این سازه ها باید از عایق بندی مناسب برای بهره وری انرژی استفاده شود.

اولویت با اسکلت بتنی است یا فلزی ؟

با ویژگی‌های سازه بتنی در ایران آشنا شدیم. امروزه اسکلت بتنی را به اسکلت فلزی ترجیح می دهند. اما شرایط پروژه و محدودیت های موجود، در تعیین نوع اسکلت اثرگذار است. تفاوت میان سازه های بتنی و سازه های فلزی به نوع اجرا، زمان اجرا، هزینه ساخت سازه، شکل پذیری سازه فولادی، نحوه طراحی، میزان وزن سازه، عکاس العمل سازه در برابر زمین لرزه و … مربوط می شود.

در گذشته اغلب سازه ها از جنس چوب و کاهگل بودند و فاقد کیفیت و مقاومت لازم بوند. به تدریج ساخت سازه هایی با مقاطع فولادی شامل میلگرد، تیرآهن و … رواج یافت که این سازه ها دارای مقاومت بالایی هستند و هرگز با مشکلاتی مانند ترک خوردگی مواجه نمی شوند. فاکتورهایی مثل خم پذیری، شکل پذیری، جوش پذیری و مقاومت بالا حائزاهمیت شده است و این مسئله سبب انتخاب فولاد برای ساختمان سازی شده است. ویژگی‌های سازه بتنی در ایران نشان می دهد که این سازه ها بهترین گزینه هستند.

با توجه به مسائلی مانند مسائل اقتصادی، شرایط اجرا، محل اجرای پروژه، شرایط آب و هوایی، نکات فنی و … باید درنظر گرفت که روش اجرای سازه و متریال مناسب برای اجرای سازه کدام موارد باشند. سازه های بتنی برای نواحی مرطوب و شرجی، سازه های زیر زمینی، کارخانه های بزرگ، فرودگاه ها و … قابل اجرا هستند.

سازه های بتنی با اهدافی مانند کاهش بارهای وارده به ساختمان، تقویت اعضای موجود در ساختمان و افزودن یک عضو جدید به ساختمان احداث می شود. عمر این سازه ها در کمترین حالت، 50 سال می باشد. این سازه ها معمولاً در مقابل زمین لرزه از خود مقاومت خوبی نشان می دهند و کمترین خرابی را بر جای می گذارند.