بتن غلتکی یا RCC، نوعی بتن با تراکم بالا و اسلامپ صفر است که در کاربردهای مهمی مانند راهسازی و سدسازی مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن RCC با استفاده از غلتک ها تقویت می شود و حالت می گیرد. دو نوع بتن RCC در پروژه های عمرانی به کار می رود که شامل بتن RCC یا عیار پایین و بتن RCC با عیار بالا می باشد.
بتن با عیار پایین می تواند در کاربردهایی نظیر سدسازی و سازه های حجیم مثل دیوارهای حائل، پل های سنگین و خاکریزها که به استحکام بالا احتیاجی نیست، به کار رود. بتن با عیار سیمانی بالا در پیاده سازی سریع لایه های روسازی بزرگراه ها و روکش های یکسان که به استحکام بالایی نیاز دارد، به کار می رود.
یکی از انواع بتن هایی که می تواند در پروژه های عمرانی بزرگ مانند پل سازی به کار رود و استحکام بالایی را ارائه دهد، بتن پیش تنیده می باشد که بیشتر در اجرای سقف سازه به کار می رود. یکی از بتن هایی که عمدتاً در اجرای کف به کار می رود، بتن RCC است که با آن به طور کامل آشنا می شویم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
تعریف بتن RCC
بتن غلتکی از بتن هایی است که ثبات اسلامپ صفر در حالت سخت نشده را ارائه می دهد. تعریف بتن RCC بر اساس ACI 207.5R به عنوان یک بتن کاملاً متراکم به وسیله غلتک به سادگی قابل فهم است. این بتن بر اساس چگونگی تولید آن دارای یکپارچگی بسیار خوبی است و به منظور دستیابی به دانسیته موردنظر باید مقاومت و صافی و بافت سطح را به بیشترین میزان رساند.
بتن RCC اصلاً نیازی به درز، قالب، آرماتور فولادی یا رولپلاک ندارد. مقدار مواد موجود در آنها تقریباً مشابه بتن معمولی می باشد. ویژگی های بتن نشان می دهد که این بتن اقتصادی است و موجب سهولت و تسریع در انجام کارها می شود.
بررسی ترکیب بتن غلتکی
بتن RCC، نوع خاصی از بتن می باشد که دارای ترکیب یکسان با بتن معمولی مانند ژل میکروسیلیس است ولی در نسبت های متفاوت و به صورت قابل توجهی با جایگزین کردن جزئی خاکستر بادی به جای سیمان پرتلند درست می شود.
استفاده از خاکستر بادی به جای سیمان پرتلند، خواص خاصی به بتن می بخشد و همین مسئله موجب شده است که در ساخت سد از این بتن استفاده کنند. چرا که گرمای تولیدی با استفاده از هیدراتاسیون خاکستر بادی به صورت مؤثری کمتر از گرمای تولیدی از طریق هیدراتاسیون سیمان پرتلند می باشد.
این مسئله موجب کاهش بارهای حرارتی روی سد می شود و پتانسیل تشکیل ترک های حرارتی را به کمترین میزان می رساند. این بتن، ادغامی از سیمان، خاکستر بادی، آب، ماسه و سنگدانه و افزودنی های بتن می باشد. آبی که در این بتن به کار می رود، بسیار اندک است.
نقش افزودنی های شیمیایی بتن غلتکی
این بتن خشک است و به همین دلیل افزودنی های شیمیایی با نسبت بالا را در ترکیب آن به کار می برند. افزودنی های کاهنده آب و دیرگیرکننده موجب چسبندگی بیشتر بتن می شود و تراکم آن را افزایش می دهد.
استفاده از این افزودنی ها موجب افزایش پیوند میان لایه های کناری یا رویی بتن می شود. افزودنی های کاهنده آب از میزان و نوع سنگدانه های ریزتر از 75 میکرون متأثر می شوند. روان کننده ها با هدف کاهش زمان اختلاط و تخلیه، افزایش راندمان و افزایش نرخ تولید به کار می رود.
به منظور بهره مندی سریع از روسازی بتن RCC می توان از افزودنی های تسریع کننده استفاده نمود. افزودنی های حباب زا برای این بتن به کار نمی روند. بتن RCC، بدون استفاده از افزودنی های حباب زا می تواند واکنش خوبی در برابر چرخه ذوب داشته باشد.
کاربرد بتن غلتکی چیست؟
این بتن دارای کارایی های بسیار زیادی است که برخی از آنها شامل موارد زیر می باشد:
- سدسازی
- احداث خیابان، اتوبان، بزرگراه و آزادراه
- شانه جاده و تقاطع جاده ها
- مسیرهای مخصوص تردد دوچرخه
- مسیرهای مخصوص ماشین آلات سنگین
- بندرگاه
- خطوط راه آهن
- سازه های نظامی
- پارکینگ
- سوله
- کارخانه
- پالایشگاه و نیروگاه
- اجرای پی سازه صنعتی
- محل تعمیر هواپیما و باند فرودگاه
مزایای استفاده از بتن RCC
مزایای استفاده از بتن غلتکی شامل موارد زیر است:
- مصرف سیمان به صورت قابل توجهی کاهش پیدا می کند. زیرا از بتن رقیق تر استفاده می شود.
- هزینه قالب بندی در بتن کاهش پیدا می کند. چرا که بتن به صورت لایه لایه به کار می رود.
- نیازی به راهکارهایی برای سرمایش و خنک نگه داشتن بتن نیست. چرا که افزایش دما در این بتن به ندرت رخ می دهد.
- هزینه جابه جایی این بتن بسیار کم است. چرا که این بتن با استفاده از کامیون های کمپرسی از عقب خالی شو حمل می گردد و با استفاده از بولدوزر پخش می گردد و با استفاده از غلتک ویبره به بیشترین میزان تراکم می رسد.
- راندمان بهره وری تجهیزات در استفاده از این بتن، بسیار بالا می باشد. چرا که سرعت جای دادن بتن بالاتر می باشد.
- زمان تولید این بتن بسیار سریع است.
معایب بتن RCC
- سخت بودن پروسه صاف کردن سطح
- احتمال شکل گیری ترک های سطحی
- عدم امکان استفاده در صورت ضعیف یا عمیق بودن سنگ بستر و در اختیار نبودن سنگدانه باکیفیت
- ضرورت بکارگیری نیروهای کار حرفه ای و مجرب برای اجرای اصولی بتن RCC
مراحل تولید بتن غلتکی
نخست باید مواد اولیه آماده شود. حتماً باید از سیمان مطابق با استانداردهای ASTM C150 و افزودنی های مطابق با ASTM C494 استفاده نمود.
سپس باید عمل خوراکی دهی صورت بگیرد که پیاده سازی آن درست مطابق با خوراکی دهی بتن معمولی است. کیفیت مواد باید بر اساس معیارهایی مثل گیرش سیمان و جداشدگی سنگدانه ها تست شود و بعد از تأیید، آماده انتقال به بچینگ شود.
اختلاط بتن، گام آخر برای تولید بتن RCC می باشد. بدین منظور در مقیاس کوچک، بچ میکسرها و در مقیاس بزرگ، میکسرهای پیوسته به کار می رود. مواد اولیه مورد تأیید در پروسه اختلاط با نسبت مشخص در دیگ میکسر قرار می گیرند و سپس فرآیند ترکیب آنها انجام می شود.
