بتن بدون ریزدانه چیست؟

بتن بدون ریزدانه، بتنی می باشد که فقط دارای سنگدانه های درشت و سیمان است و در آن هیچگونه ریزدانه ای وجود ندارد.

در صورتی که تولید کنندگان، سنگدانه های درشت و تک اندازه را با سیمان و آب ترکیب کنند و بدون تراکم در قالب بریزند، بتنی درست می شود که به بتن ریز دانه شناخته می شود. این بتن در مقایسه با بتن معمولی، چگالی کمتری دارد.

در صورتیکه دانسیته سنگدانه ها به اندازه معمولی باشد، دانسیته بتن فاقد ریز دانه نزدیک به 1600 الی 2000 کیلوگرم بر مترمکعب می باشد. اما در صورتیکه مصالح درشت دانه سبک در ترکیب به کار رفته باشد، دانسیته بتن از 1000 کیلوگرم بر مترمکعب پایین تر خواهد بود.

معرفی بتن بدون ماسه

بتن بدون ریزدانه یا بتن بدون ماسه، نوعی بتن است که در آن سنگدانه های ریز یا ماسه وجود دارد و حاوی سنگدانه های درشت یک اندازه هستند. لذا حفره های بزرگی در بدنه بتن موجود است که عامل مقاومت پایین آن می باشد. اما به سبب بزرگی سوراخ ها، حرکت مویرگی آب، هوادهی انجام نمی شود و مقدار نفوذ آب در این بتن پایین می باشد. این بتن با دانسیته پایین توسط سنگدانه های سبک تولید می شود.

کاربردهای بتن بدون ماسه

این بتن در هر جایی استفاده نمی شود. در واقع کاربرد اصلی این بتن در پروژه های بزرگ است که در آنجا این بتن با هدف نگهداری بار در دیوارهای بیرونی ریخته شده در محل سازه های یک طبقه و چندین طبقه به کار می رود. این بتن به سبب هزینه پایین و احتمال شکستگی زیاد، برای ساخت سازه های موقتی بسیار مناسب می باشد.

این بتن از خاصیت عایق حرارتی بسیار بالا برخوردار است و برای احداث دیوارهای خارجی بسیار مناسب است. یکی دیگر از کاربردهای بتن بدون ریزدانه، استفاده برای گچ کاری است. چرا که این ماده سخت می باشد.

از آنجایی که این بتن  دارای حفره های زیادی است، برای زهکشی بسیار مناسب می باشد و همانند آبکش آب را از خود رد می کند. در نتیجه در زهکشی بسیار خوب عمل می کنند. در نتیجه از این بتن می توان برای زهکشی منابع اب و نفت، سدهای بتنی یا غیربتنی، روسازی پیاده روها و خیابان ها و … استفاده نمود.

طرح اختلاط بتن بدون ریزدانه

طرح اختلاط این بتن، یک طرح مشخصی نیست و بر اساس تجربه می توان طرحی را برای اختلاط این بتن ارائه نمود. قاعدتاً هر متر مکعب به مقدار وزن خاص توده ای سنگدانه در وضعیت روان نیاز دارد. ماکزیمم مقدار شن به اندازه وزن خاص توده ای سنگدانه در وضعیت متراکم با میله است.

این مقادیر برای شن یک اندازه، آنچنان اختلافی ندارد و از 100 کیلوگرم بر مترمکعب کمتر می باشد. عیار سیمان و میزان آب آزاد بر اساس نسبت آب به سیمان بر اساس انتظارات از بتن تعیین می شود.

میزان شن شکسته پایین تر از شن گرد گوشه می باشد. برای ماکزیمم مقدار 20 میلی متر، میزان سنگدانه معمولی گردگوشه نزدیک به 1400 الی 1600 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد.

مزایای بتن بدون ریزدانه چیست؟

• این بتن یکی از بهترین بتن ها برای زهکشی می باشد.
• این بتن در سازه های هیدرولیکی به کار می رود و در نقش عامل زهکشی زیرزمینی بدون مانع تراشی در عملکرد به کار می رود.
• دانسیته این بتن پایین می باشد.
• امکان استفاده از این بتن در سازه گرانشی وجود دارد.
• ضریب انتقال حرارت پایین و نسبت فضای خالی بالا موجب عایق بودن این بتن شده است.
• این بتن برای احداث دیوارهای خارجی مناسب می باشد.
• سیمان کمی در این بتن به کار رفته است و این مسئله سبب ارزان شدن آن شده است.
• وزن این بتن نسبت به بتن معمولی کمتر است و این مسئله سبب کاهش هزینه ها می شود.
• این بتن به نسبت بتن معمولی، کمتر دچار انقباض و جمع شدن می شود.

معایب بتن بدون ماسه

• بتن بدون ریزدانه دارای فضای خالی زیادی است که این مسئله موجب مقاومت پایین تر آن می شود.
• آرماتورها فاقد استحکام هستند و از آنجایی که در معرض محیط می باشند، نباید از آن به عنوان بتن مسلح استفاده نمود.
• قوام این بتن را نمی توان اندازه گرفت.
• تولید این بتن در میزان اندک دشوار است.

بررسی مقاومت فشاری بتن بدون ماسه

از آنجایی که در بتن بدون ریزدانه، محدودیت دامنه نسبت آب به سیمان  و فضای خالی بسیار زیاد وجود دارد، مقاومت فشاری 28 روزه این بتن نزدیک به 5 الی 15 مگاپاسکال پایین تر از بتن معمولی است. این بتن به طور مسلح قابل استفاده نمی باشد. اما اگر این بتن مسلح شود، باید میلگردها را به یک لایه ضدخوردگی آغشته نمود و پس از آن در بتن کار گذاشت.

چنانچه سبک دانه ها برای تولید این بتن به کار رود، مقاومت فشاری آن نزدیک به محدوده 2 الی 8 مگاپاسکال است. مدول الاستیسیته این بتن نزدیک به 5 الی 20 گیگا پاسکال می باشد. نسبت مقاومت خمشی به فشاری، نزدیک به 30 درصد می باشد که از میزان مقاومت خمشی به فشاری بتن های عادی به صورت قابل توجهی بالاتر است.

نحوه اجرای بتن بدون ریزدانه

اجرای این بتن با بتن معمولی فرق ندارد. در صورتیکه سنگدانه درشت خشک باشد، باید صبر نمود که به صورت مرطوب و اشباع در بیاید تا آب خمیر سیمان را جذب نکند و جمع شدگی بوجود نیاید و پیوند خمیر سیمان و سنگدانه سست نشود.

حمل این بتن با بتن معمولی فرقی ندارد. حمل این بتن با پمپ و لوله سخت است. جدا شدگی در زمان حمل از نظر سنگدانه ها بی معنا است. چون سنگدانه یکپارچه می باشد ولی در صورت زیاد بودن خمیر سیمان، احتمال جدا شدگی از سنگدانه وجود دارد.

در بتن ریزی، چالشی بوجود نخواهد آمد و امکان بتن ریزی از ارتفاع وجود دارد. تماس بتن با قالب، مشکلی را ایجاد نمی کند. بتن بدون ریزدانه نیازمند تراکم نیست. اگر تراکم معمول باشد، خمیر سیمان موجب پر شدن حفره ها می شود. این بتن را می توان با غلتک متراکم نمود. بتن ریزی با این بتن باید به سرعت انجام شود تا کمترین تبخیر آبی صورت بگیرد. قالب برداری بتن باید با دقت بالایی انجام شود.