مواد تشکیل دهنده بتن چیست ؟

مواد تشکیل دهنده بتن شامل سیمان، سنگدانه ها و آب است. کیفیت مواد اولیه تولید بتن، اهمیت بسیار زیادی دارد و موجب مقاومت بیشتر بتن می شود. یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی که حجم زیادی از یک سازه را تشکیل می دهد، بتن است.

بتن در چندین نوع تولید می شود که یکی از بهترین آنها، بتن پیش تنیده است که مقاومت کششی بیشتری نسبت به سایر بتن ها دارد. کیفیت و مقاومت بتن تا حد بسیار زیادی به کیفیت متریال به کار رفته در آن، بستگی دارد. تولیدکنندگان بزرگ و مجرب به همین دلیل از متریال باکیفیت برای تولید بتن استفاده می کنند.

آشنایی با ترکیبات انواع بتن

مواد تشکیل دهنده بتن باید به میزان لازم به کار روند تا ترکیب ایده آلی درست شود. ترکیبات هر یک از انواع بتن، متفاوت است. تفاوت ترکیبات بتن سبب می شود که خواص آنها مانند دوام، مقاومت گرمایی و شیمیایی، دانسیته و کارایی آنها با یکدیگر متفاوت باشد.

بر اساس ویژگی های بتن و خواصی که دارد، از هر یک از انواع بتن در کاربردی خاص استفاده می کنند. بتن با استفاده از هر ماده ای که درست شده باشد، قابل بازیافت است. بررسی مواد تشکیل دهنده بتن بتن از چندین ماده مختلف درست شده است که از هر یک باید به اندازه مشخصی استفاده شود. اگر در ترکیب بتن از یکی از آنها بیشتر از حد استاندارد استفاده شود، کیفیت بتن حاصل پایین خواهد بود. مواد تشکیل دهنده بتن عبارتند از :

1-سیمان:

سیمان ترکیبی آسیاب شده از آهک و خاک رس است که مقدار سنگ آهک سه برابر مقدار خاک رس است.

2-آب:

ترکیب آب و سیمان موجب هیدراتاسیون می شود. این پروسه سبب شده که ترکیب بتن به اندازه موردنظر سفت شود. ترکیب آب و سیمان برای پر کردن روزنه های میان سنگدانه ها است و آنها را به همدیگر متصل می کند. در صورتی که آب از سیمان کمتر باشد، بتن به اندازه قابل توجهی پایدار می شود.در صورتی که آب از سیمان بیشتر باشد، اسلامپ بتن زیاد می شود.

3-سنگدانه ها :

یکی دیگر از مواد تشکیل دهنده بتن، سنگدانه ها می باشد. این مواد به صورت شن، ماسه، سنگ های خرد شده مانند خرده سنگ های گرانیت و آهک و … است. حجم اعظم بتن، سنگدانه ها هستند. مقدار آب و سیمان لازم برای ساخت بتن را میزان سنگدانه ها، مشخص می کنند. در صورتیکه سنگدانه های بزرگ در بتن به کار روند، برای پر کردن جاخالی های میان آنها، باید از سنگدانه های ریز استفاده شود. برای پیوند خوردن سنگدانه ها، از ملات استفاده می شود. اگر برای تولید بتن از سنگدانه های ریز و درشت استفاده شود، نیاز به ملات کم می شود.

بررسی بتن معمولی، سبک و سنگین بتن معمولی :

مواد تشکیل دهنده بتن معمولی، سبک و سنگین یکسان است. اما میزان مواد به کار رفته در آنها، متفاوت است. برای بتن معمولی از سیمان ها و سنگدانه های تیپ یک تا پنج پرتلند و با وزن 2200 الی 2500 کیلوگرم بر مترمکعب استفاده می شود.

1-بتن سبک :

در ترکیب این بتن از شن، ماسه سیلیسی، ذرات مختلخل و … استفاده شده است تا بتن حجیم شود. این بتن از بتن معمولی سبک تر است. برخی از بتن های سبک ممکن است بر روی آب بمانند. بتن سبک برای نماسازی، ساخت دیوارهای تفکیک کننده، احداث سقف کاذب و … به کار می رود. در واقع هر جا که مقاومت مطرح نباشد، می توان از بتن سبک استفاده کرد.

2-بتن سنگین:

مواد تشکیل دهنده بتن سنگین به گونه ای به کار می رود که وزن این بتن از بتن معمولی بیشتر باشد. این بتن دارای کاربردهای خاص است. برای احداث نیروگاه های هسته ای از بتن سنگین استفاده می شود. در ترکیب این بتن، ذرات ریز فولاد به کار می رود که موجب سنگین شدن آن و مقاوم شدن بسیار زیاد آن می شود.

برای کاربردهایی که حساس و مهم هستند، از بتن سنگین استفاده می شود. افزودنی های مواد تشکیل دهنده بتن برای ساخت بتن از افزودنی های مختلفی استفاده می کنند. افزودنی های بتن به صورت افزودنی های معدنی و شیمیایی هستند که با توجه به صلاح دید تولیدکنندگان به کار می روند.

انواع افزودنی های بتن

1-افزودنی های شیمیایی:

شامل زودگیرکننده ها، دیرگیرکننده ها، هوازاها، روان کننده ها، رنگدانه ها، ضد زنگ، آسان کننده پمپاژ، فوق روان کننده ها و … می باشند. استفاده از این افزودنی ها موجب افزایش یا کاهش سرعت گیرش می شود. استفاده از این افزودنی ها سبب تغییر مقاومت کششی بتن، به حداکثر رسیدن مقاومت بتن در برابر آب، افزایش کارایی بتن و … می شود.

2-افزودنی های معدنی :

در واقع جایگزین خوبی برای سیمان هستند. اگر از افزودنی های معدنی استفاده شود، به سیمان کمتری برای تولید بتن نیاز است. این مسئله سبب کاهش استفاده از منابع طبیعی می شود. در مواد تشکیل دهنده بتن از افزودنی های معدنی مانند خاکستر بادی، سرباره ی آتشفشانی، فوم سیلیکا، نانوفیبرهای کربنی و … استفاده می شود.

روند تولید بتن با استفاده از مواد نامبرده شده سنگدانه ها از مواد درشت و مواد ریزی تولید شده اند. خمیر سیمان، یکی از انواع چسب های به کار رفته برای بتن است که بیشترین چسبندگی را ایجاد می کند. برای چسباندن سیمان، آب با پودر سیمان خشک و سنگدانه ترکیب شده تا یک دوغاب خمیرمانند ایجاد شود.

این ترکیب را به آسانی در قالب ریخته تا به فرم ایده آل در بیاید. بتن طی پروسه ای سخت می شود. آب و سیمان با یکدیگر وارد واکنش شده و ترکیب بتن را درست می کنند که یک ترکیب سخت است. افزودنی های موردنظر را به بتن اضافه می کنند.

با اضافه کردن افزودنی ها به مواد تشکیل دهنده بتن، برخی از خواص آنها تغییر می کند. بنابراین بتن با استفاده از سیمان، آب، شن و ماسه و افزودنی های معدنی و شیمیایی و با استفاده از دستورالعمل ها و ضوابط معین تولید می شود.

نوع بتن تولیدی در تعیین نوع و کیفیت مواد اولیه به کار رفته برای تولید آن، اثرگذار است. تولیدکنندگان بزرگ به کیفیت بتن اهمیت زیادی می دهند و از هر ماده ای برای تولید بتن، استفاده نمی کنند. بتن های موردنیاز خود را از تولیدکنندگان مجرب و بزرگ خریداری کنید.