دلایل لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک

لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک، یکی از دلایلی است که سازندگان به سراغ انتخاب سایر روش های اجرای سقف می روند. سقف تیرچه بلوک، ویژگی های خاص خود را دارد. معایبی که سقف تیرچه بلوک دارد سبب شده است که سقف تیرچه پیش تنیده به این سقف ترجیح داده شود.

یکی از معایب بزرگ سقف تیرچه بلوک، لرزش و صدای سقف است که در این مقاله به بررسی دلایل آن می پردازیم. سقف تیرچه بلوک در کمتر از یک قرن است که به صنعت ساختمان ورود کرده است.

این سقف به صورت تیرهایی شبیه T است که در مجاورت یکدیگر قرار گرفته است. به تیرچه بلوک، دال یکطرفه می گویند. اجزای تشکیل دهنده تیرچه بلوک شامل تیرچه و بلوک یا یونولیت، میلگرد حرارتی، افت، میلگرد منفی و بتن پوششی است.

علل لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک

لرزش و صدایی که در زمان راه رفتن و دیگر فعالیت ها در این سقف ایجاد می شود، همواره سبب اذیت و آزار ساکنین طبقه پایین می شود. این سرو صدا و لرزش به دلایل مختلفی رخ می دهد که مهمترین آنها موارد زیر است : طراحی سقف تیرچه بلوک برای دهانه های بلند همواره توصیه شده است که سقف تیرچه پیش تنیده که با استفاده از بتن پیش تنیده اجرا می شود، برای دهانه های بلند مناسب است.

اگر سقف تیرچه بلوک برای دهانه های بلند مورد استفاده قرار بگیرد، لرزش هایی در زمان راه رفتن و دویدن و … بر روی آن ایجاد می شود. سقف تیرچه بلوک برای دهانه هایی تا حداکثر 8 متر ایده آل است. پس برای دهانه های طولانی تر حتماً باید از روش های دیگر اجرای سقف استفاده نمود.

اجرا نکردن کلاف میانی، یکی از علل لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک سقف همانند یک دیافراگم در معرض نیروهای وارده بایستی به شکل یک دست و همگون عمل کند. اگر تیرچه ها به صورت یکدست و همگون نباشند، پیچشی بوجود می آید. پیاده سازی کلاف میانی سبب یکدست شدن عملکرد تیرچه ها و به حداقل رسیدن میزان صدا و لرزش تیرچه بلوک می شود.

اگر کلاف میانی به خوبی پیاده سازی نشود و یا نسبت به دهانه یا بار اعمال شده به سقف در تعداد موردنظر نباشد، سقف به لرزه خواهد افتاد. اگر کلاف میانی به صورت درست و حساب شده پیاده سازی شود، میزان لرزش به کمترین مقدار می رسد.

ولی عوامل دیگری در ایجاد لرزش مؤثر هستند که به بررسی آنها می پردازیم. توخالی بودن سقف تیرچه یونولیت یکی دیگر از دلایل لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک، توخالی بودن سقف تیرچه یونولیت است.

هنگامی که لنگر خمشی به سقف اعمال می شود، بتن در برابر کشش ایجاد شده ضعیف عمل خواهد کرد. در نتیجه، بتن زیر تار خنثی فقط موجب افزایش وزن دال و عملکردی ضعیف در مقابل زمین لرزه می شود.

البته راهکارهایی وجود دارند که به کمک آنها می توان بتن این بخش را حذف نمود. بودن بلوک های سقفی مثل بلوک پلاستوفومی در نقش عناصر پرکننده، مقطع T مانندی برای این دال بتنی درست می کند.

توخالی بودن دال بتنی سبب کاهش صلبیت در مقایسه با دال بتنی توپر می شود. صلبیت اندک تیرچه بلوک، سبب شکل گیری لرزش هایی می شود که ساکنین طبقه زیرین را به شدت آزرده خاطر می کند.

اجرای غیراصولی سقف تیرچه بلوک، میزان بارهای اعمال شده، مقاومت فولاد و بتن موجود و نوع تحرکات بر روی سقف و … از جمله مواردی هستند که موجب شکل گیری لرزش و صدا می شوند.

عملکرد سقف تیرچه بلوک ، علت لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک دال های بتنی از نظر کارکرد به دو نوع تیر دال یک طرفه و تیر دال دو طرفه طبقه بندی می شوند. این تفاوت عملکردی به دلیل چگونگی انتقال نیروهای وارده است.

در دال های یکطرفه، بارها در راستای دهانه کوتاهتر هدایت شده و به تیرهای بلندتر منتقل می شود. در این شرایط با وجود تیرهای تکیه گاهی در طرفین، بارها در یک امتداد هدایت می شود. ولی در سیستم تیر دال دو طرفه بارها در دو سوی متعامد به تکیه گاه ها می رسد. این سقف، یک دال بتنی با سیستم تیر دال یک سویه می باشد که عملکرد آن مسبب لرزش و صداهایی است.

راهکارهایی برای کاهش یا حذف لرزش و صدا در تیرچه بلوک

امکان کاهش میزان لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک وجود دارد. بدین منظور باید از راهکارهای زیر استفاده نمود : اجرای اصولی و حرفه ای سقف تیرچه یونولیت : اگر سقف با توجه به استانداردهای بین المللی طراحی و اجرا شود، احتمال بروز چنین مشکلی بسیار کاهش خواهد یافت.

بنابراین اجرای مهندسی شده این سقف ، اهمیت زیادی دارد. طراحی مناسب : اگر دهانه های سازه طولانی است و یا بار سازه زیاد باشد، پیاده سازی کلاف میانی و بهره گیری از تیرچه دوبل باید در نظر گرفته شود.

فاصله میان تیرچه ها، ضخامت کافی بتن پوششی، بهره گیری از سایر انواع بلوک سقفی، کف سازی اصولی و … از جمله مواردی هستند که طراح پروژه باید آنها را در نظر بگیرد و با اجرای اصولی آنها سعی در کاهش میزان لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک داشته باشد.

کلام آخر

این نقطه ضعف تیرچه بلوک سبب شده است که سایر روش های اجرای سقف به روش اجرای سقف به صورت تیرچه بلوک ترجیح داده شود. درست است که تیرچه بلوک دارای این مشکل و نقطه ضعف است، اما مزایای زیادی دارد.

در مجموع هر روش اجرای سقف ، مزایا و معایبی دارد. اما شرایط و ویژگی های پروژه تعیین می کند که بهتر است از چه روشی برای اجرای سقف استفاده شود. آیا دهانه های پروژه بلند است و یا کوتاه است ؟ وسعت پروژه و تعداد طبقات پروژه چقدر است ؟ این موارد و سایر موارد به انتخاب بهترین روش اجرای سقف، کمک زیادی می کند.

با استفاده از روش های عایق کاری می توان موجب کاهش میزان لرزش و صدای سقف تیرچه بلوک شد. امیدواریم در انتخاب روش اجرای سقف سازه خود، مرتکب اشتباه نشوید.