کرمو شدن بتن ، مشکل شایعی است که به دلایل مختلفی رخ می دهد. در این مطلب به صورت مفصل به این موضوع می پردازیم. یکی از مصالح مشترک برای تمامی ساخت و سازها، بتن است. ساختار بتن به اندازه ای مستحکم است که از آن به شکل های مختلف در بخش های مختلف ساختمان استفاده می کنند.
به طور مثال از بتن پیش تنیده برای اجرای سقف استفاده می کنند. سقفی که با استفاده از بتن پیش تنیده اجرا شده باشد، بسیار مستحکم و در عین حال سبک است. بتن پیش تنیده با مشکلاتی مانند کرمی شدن و ترک خوردن و … مواجه نمی شود. اما سایر بتن ها ممکن است با این مشکلات مواجه شوند. یکی از مشکلات بوجود آمده برای بتن، کرمو شدن بتن یا شن زدگی در بتن است.
سازه هایی که بتن آنها دچار مشکل شن زدگی در بتن مواجه شوند، مقاومت خود را تا حدودی از دست می دهند. وجود حفره و سوراخ در بتن، مشکلات جدی را به ویژه در ستون و دیوارها ایجاد می کند.
علت شن زدگی در بتن
زمانی که بتن فاقد تراکم و فشردگی لازم باشد و درون آن حفره هایی وجود داشته باشد، احتمالاً مشکل شن زدگی در بتن ایجاد می شود. منظور از کرم خوردگی یا شن زدگی بتن این است که سنگدانه ها و سیمان ها از عضو بتنی جدا می شود.
این مشکل سبب می شود که ظاهر بتن مثل لانه های زنبور باشد. استفاده از سیمان نامرغوب، ویبره نشدن بتن، نامرغوب بودن بتن و … سبب بروز این مشکل می شوند. مقاومت یک سازه به شدت متأثر از بتن آن است. بنابراین زمانی که بتن با مشکلاتی مانند شن زدگی مواجه شود، حتماً مقاومت سازه کاهش پیدا می کند. تشخیص این مشکل در اغلب مواقع با دیدن ظاهر بتن، امکان پذیر است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
عوارض کرمو شدن بتن چیست؟
استحکام سازه هایی که بتن آنها به صورت لانه زنبوری می شود به صورت قابل توجهی کم می شود. در نتیجه این سازه ها، بخش زیادی از ظرفیت باربری خود را از دست می دهند. کرموشدگی منجر به ورود هوا و آب باران به داخل عضو بتنی شده و خوردگی بتن را به دنبال دارد. تأثیرات لانه زنبوری در سازه هایی که در مناطق شرجی هستند و بتن در تماس با آب و هوای شرجی است، شدیدتر است و پیامدهای بدی را ایجاد می کند.
کرمو شدگی به چه علت رخ می دهد؟
کرمو شدن بتن ناشی از اتفاقات گوناگونی است. برخی از این موارد قابل بررسی هستند تا بتوان از بروز این مشکل جلوگیری نمود. بهره گیری از مخلوط نامناسب بتن، سفت بودن بتن، لرزش بد بتن در زمان قالب گیری، ریزش بتن از ارتفاع بسیار زیاد، وجود حباب های هوا درون مخلوط بتن، استفاده از سنگدانه های بزرگ به میزان بیشتر از حد توصیه شده، آبکی بودن مخلوط بتن، عدم استفاده از ریزدانه ها به میزان مناسب، زیاد بودن فولاد در سازه و پر نشدن تمامی کنج ها با بتن، خودداری از استفاده از قالب های استاندارد، استفاده زیاد از سنگدانه های درشت و … سبب می شوند که بتن با مشکل شن زدگی و یا کرم زدگی مواجه شود.
کرمو شدن بتن تا حدودی قابل پیشگیری است. انجمن سیمان و بتن استرالیا توصیه نموده است که موارد زیر را رعایت کنید:
– برای بتن ریزی باید دقت شود که بتن از راندمان بالایی برخوردار باشد. مناسب بودن نسبت آب به سیمان، اهمیت زیادی دارد. سنگدانه های داخل این ترکیب باید دارای دانه بندی یکپارچه ای باشند.
– مخلوط بتن باید به میزان لازم دارای ذرات ریز برای پوشاندن حفره های موجود میان سنگدانه های بزرگ باشد. وجود سنگدانه های بزرگ سبب مستعد شدن بتن برای کرم شدگی می شود.
– آرماتورها باید در ضخامت کافی با بتن پوشانده شوند. قرارگیری آرماتور و شکل مقطع باید به گونه ای باشد که بتن در پیرامون آرماتور وجود داشته باشد.
– مهاربندی قالب ها اهمیت زیادی دارد و در پیشگیری از کرمو شدن بتن بسیار تأثیرگذار است. تمامی اتصالات باید ضدآب باشند. قالب اصلاً نباید سوراخ داشته باشد. ضدآب بودن اتصالات نیز، مهم است. برای تمامی قالب بندی ها باید تکیه گاه های کافی وجود داشته باشد. در انتهای کار باید بررسی شود که هیچ سوراخ یا شکافی وجود نداشته باشد.
– بتن باید به روش درستی متراکم یا فشرده شود. اینکه بتن به اندازه کافی متراکم شود، مسئله ای است که حتماً باید موردتوجه قرار گرفته و چک شود. بتن ریزی باید به درستی انجام شود تا بسیاری از مشکلات احتمالی به وقوع نپیوندد.
مشکل کرمو شدن بتن قابل حل است ؟
مشکل کرم خوردگی بتن باید به موقع حل شود. در صورتیکه این مشکل شدت پیدا کند، میله های فولادی دچار مشکل می شوند. بتنی که به صورت شن زده یا کرمو شده است، نباید به حال خود رها شود. نواحی صدمه دیده باید در اولین فرصت تعمیر شود. گمان نکنید که بتنی که کرمو شده است، فقط زیبایی ظاهرش را از دست داده است و رسیدگی به آن، ضرورتی ندارد. چنین بتنی تا حدودی مقاومت خود را از دست داده است. بنابراین باید برای ترمیم آن، اقدام نمود. نکته ای که باید موردتوجه قرار بگیرد این است که ترمیم بتن هرگز نمی تواند مقاومت یک بتن متراکم و با ترکیب عالی که به درستی اجرا شده است را ایجاد کند. بنابراین بهتر است با استفاده از اقدامات پیشگیرانه مانع از کرمو شدن بتن شد. اما اگر بتن کرمو شد، چاره ای به جز ترمیم آن نیست.
مراحل ترمیم بتن کرم زده
کرمو شدن بتن باید طبق مراحل زیر رفع شود:
– ناحیه آسیب دیده مشخص شود. مساحت و عمق ناحیه آسیب دیده بایستی به دقت مشخص شود.
– تمامی مواد سست و آلودگی ها باید از ناحیه موردنظر برای ترمیم، زدوده شود. برای این کار نباید از تیشه استفاده کرد.
– ناحیه موردنظر باید خیس شود.
– نواحی آسیب دیده کوچک را می توان با ملات ترمیم نمود. ملات پلیمری و دوغاب بتن به همراه چسب اپوکسی، برای ترمیم مناسب هستند.
– اگر زمان زیادی از بتن ریزی گذشته باشد، نمی توان از ملات سیمان استفاده کرد تا ترمیم را انجام داد. در چنین مواردی باید بتن را جدا کرد و بتن جدید جایگزین نمود.
– اگر آسیب دیدگی وسیع باشد، باید بتن تزریق شود.
