کلاف میانی چیست؟

کلاف میانی یا تای بیم از المان هایی است که در سقف تیرچه بلوک به کار می رود و در تقویت دیافراگم افقی سازه در امتداد مشخص، تأثیرگذار می باشد.

در کنار مصالح ساختمانی اصلی در ساختمان که شامل میلگرد، آهن، ماسه، سیمان، بتن آرمه، بتن پیش تنیده، سنگ، گچ و … می باشند مصالح و المان های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند تا استحکام و مقاومت سازه را تأمین کنند.

یکی از المان هایی که در سقف تیرچه بلوک به کار می رود، تای بیم است که با هدف تقویت دیافراگم افقی ساختمان در دنباله قائم بر امتداد تیرچه ها و با هدف پخش یکدست بار روی سقف تیرچه و بلوک و در نقاطی که بار منفرد وجود دارد، در سقف ساختمان به کار می رود. درباره استفاده از تای بیم در سقف تیرچه بلوک، با توجه به تنش ها و بارهای وارده به ساختمان تصمیم گیری می شود. اجرای کلاف با هدف پیشگیری از پیچش تیرچه ها به کار می رود.

مشخصات کلاف میانی

نام های مختلفی برای این کلاف مطرح است که مهمترین آنها شامل کلاف عرضی، شناژ مخفی، ریپ، ژوئن و … می باشد. دلیل بکارگیری این کلاف ها در سقف، افزایش انسجام سقف است. این کلاف ها در کاهش چشمگیر لرزش سقف در زمان راه رفتن و فعالیت شدید اثرگذار هستند.

ژوئن متشکل از دو میلگرد فوقانی و تحتانی با قطر معمول 14 است که در حد فاصل نیم متر با یک قلاب S مانند به همدیگر پیوند خورده اند. هر دو میلگرد باید از میان تیرچه ها رد شود و با مفتول به آنها فیکس شود.

در سقف تیرچه بلوک در صورتیکه دهانه سقفی بیشتر از 3 متر باشد، باید در زمان بلوک چینی دقیقاً وسط دهانه قائم بر راستای تیرچه ها، فاصله ای نزدیک به 10 سانتی متر بوجود بیاید که آن را کلاف عرض می نامند. این دهانه باید 2.4 متر طول داشته باشد. در صورتی که دهانه ها دارای طول زیادی باشد به طور مثال 5.5 باشد، باید 2 کلاف برای آن به کار رود.

کاربردهای کلی میلگرد ژوئن

کلاف میانی در دیوارهای آجری به کار می رود. میلگرد ژوئن در دیوارهای باربر و محوطه سازی و همچنین تیغه های جداکننده به کار می رود. اصلی ترین کاربردهای ژوئن عبارتند از:

• تقویت دال: میلگرد ژوئن، نقش زیادی در تقویت دال بتنی و پیشگیری از ترک خوردگی دارد.
• ایجاد تیرچه فلزی: در زمان اجرای تیرچه های فلزی، امکان استفاده از میلگرد ژوئن به جای میلگرد عرضی وجود دارد.
• تقویت فونداسیون: بهره گیری از میلگرد ژوئن در فونداسیون بتنی و نواری، امکان پذیر است تا مقاومت پی ساختمان در برابر نیروهای کششی افزایش پیدا کند.

مزایا و معایب استفاده از کلاف میانی

با دانستن مزایا و معایب بکارگیری این کلاف ها می توان به درستی از این کلاف ها استفاده نمود و برای رفع چالش های احتمالی برنامه ریزی داشت.

مزایای تای بیم عبارتند از:

• پیشگیری از ترک خوردگی سازه
• کاهش هزینه های ساخت و ساز
• افزایش قابل توجه مقاومت سازه در برابر تنش، فشار و نیروهای مختلف
• به حداکثر رساندن طول عمر سازه با افزایش مقاومت آن در مقابل تنش های وارده

معایب تای بیم عبارتند از:

• لزوم مهارت و تخصص برای اجرای کلاف
• تحمیل وزن به سازه
• بحث مالی استفاده از کلاف و نیازمندی به استفاده از مصالح ساختمانی زیاد

استفاده از کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده

استفاده از بتن پیش تنیده در اجرای سقف بسیاری از سقف های ساختمان بسیار متداول است. بتن ریزی همزمان با کلاف میانی با جان تیرچه و پوشش سقف در یکدست سازی آن به شدت اثرگذار است. اما آیا  این کلاف ها برای اجرای سقف پیش تنیده نیاز است؟

جان در تیرچه پیش تنیده قبلاً بتن ریزی شده و قاعدتاً این یکپارچگی دیگر ایجاد نمی شود. این میلگرد در سقف که با تیرچه پیش تنیده اجرا می شود، قابل استفاده نمی باشد. در صورتیکه سازنده تمایل به اجرای میلگرد کلاف داشته باشد، باید در زمان اجرای تیرچه پیش تنیده، المان هایی را در آن به کار ببرد تا پس از کار گذاشتن تیرچه و بتن ریزی سقف، عملکرد هماهنگ با کلاف داشته باشد. مسئله هماهنگی و یکپارچگی سازه بسیار مهم است و صلاح بر این است که در اجرای تیرچه پیش تنیده، کلاف عرضی به کار نرود.

نکات اجرایی تای بیم

توجه به نکات زیر می توان اجرای تای بیم را به درستی انجام دهد و بهتر به اهداف موردانتظار دست پیدا نمود:

• هوای داخل حباب بتن باید طی عملیات ویبره دفع شود.
• میلگردهای به کار رفته باید سالم باشند و هیچ مشکلی اعم از خمیدگی و زنگ زدگی نداشته باشد.
• بتن های مصرفی باید دارای عیار ایده آل باشد و با میزان آب مناسب ترکیب شود.
• میلگردهای فولادی باید با دقت بالا درون قالب ها کار شوند و اتصال آن به درستی انجام شود.
• بتن تا زمان رسیدن به مقاومت لازم به مراقبت نیاز دارد.

تعداد مجاز کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک

تعداد کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک به فاکتورهای مختلف مثل طول دهانه و میزان بار وارده بستگی دارد:

دهانه های 4 تا 7 متر: با توجه به میزان بار باید 1 تا 2 کلاف عرضی به کار برد.

دهانه های 7 تا 8 متر: در این دهانه ها حداقل باید 3 کلاف عرضی به کار برد.

دهانه های کمتر از 4 متر: در این شرایط اصلاً نباید از تای بیم استفاده نمود. مگر آنکه تنش و بار زیادی به سقف وارد شود.

اگر به این موارد توجه داشته باشید قطعاً به افزایش مقاومت سقف تیرچه بلوک کمک می کنید و مقاومت آن در برابر هر فشاری را افزایش می دهید.

ضرورت استفاده از تای بیم برای سقف تیرچه بلوک

دستیابی به اهداف زیر، استفاده از تایم بیم را ضروری می کند:

• استفاده از کلاف میانی سبب افزایش مقاومت سقف می شود که در افزایش مقاومت سازه اثرگذار است و ایمنی آن را افزایش می دهد.
• استفاده از تای بیم در کاهش احتمال ترک خوردگی اثرگذار است و این تأثیرگذاری صد درصدی است.
• استفاده از تای بیم سبب صرفه جویی در زمان و هزینه می شود. چرا که پروسه اجرای سقف ساده تر می شود. همچنین تای بیم با افزایش دوام و پایداری سقف سبب کاهش نیاز به تعمیرات احتمالی می شود. بنابراین هم هزینه اجرای سقف و هم هزینه تعمیرات کاهش پیدا می کند.