ترمیم ترک فعال در بتن

ترمیم ترک فعال در بتن به چندین روش قابل انجام است که هر یک از این روش‌ها دارای اثرگذاری متفاوتی است و ترک‌ها را تا حدودی برطرف می‌کند.

بتن در طول عمر خود با مشکلات مختلفی روبه‌رو می‌شود. طبیعی است که هر یک از مصالح ساختمانی در اثر گذشت زمان کیفیت اولیه خود را از دست بدهند.بتن هم مانند سایر مصالح ساختمانی با گذشت زمان زیاد با ایراداتی مواجه می‌شود.هر اندازه کیفیت بتن بالاتر باشد، کاهش کیفیت و بروز مشکلات مختلف در آن با سرعت آهسته تری صورت می گیرد.

هر یک از انواع بتن ممکن است با مشکل کاهش کیفیت مواجه شوند.اما برخی از انواع بتن به‌سبب مقاومت بسیار بالاتری که دارند، به‌ندرت با مشکل کاهش کیفیت و ایجاد ترک روبه‌رو می‌شوند. یکی از انواع بتن‌های که از مقاومت کششی و فشاری بالایی برخوردار است و به‌ندرت دچار ترک خوردگی خوردگی و سایر مشکلات می‌شود، بتن پیش تنیده است.‌

ترک فعال در بتن چیست؟

ترک فعال ترکی می‌باشد که بعدهای آن شامل طول و عرض و عمق با گذشت زمان زیاد می‌شود و شدت پیدا می‌کند این ترک ها نسبت ‌به ترک های غیرفعال حساسیت بیشتری دارند.این ترک‌ها بیانگر نواقص زیاد در بتن می‌باشند. ترک‌های فعال دارای طول نسبتاً زیادی هستند و گاهاً به‌صورت مورب و به‌صورت منفرد و یا ترکیبی از آن‌ها در بتن نمایان می‌گردند. این ترک‌ ها موجب جابجایی و تغییر راستا می‌شوند. ترک‌های فعال عمدتاً براثر بارهای سازه‌ای رخ می‌دهند.

عوامل ایجاد ترک های فعال در بتن

عوامل مختلفی مانند اضافه بار، انبساط حرارتی، نشست فونداسیون، طراحی نادرست و سایر فاکتورها سبب ایجاد ترک های فعال می‌شوند. با روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن می‌توان ایرادات به‌وجودآمده را برطرف نمود این ترک‌ها احتیاج به کنترل های دقیق و اتخاذ اقدامات ترمیمی مناسبی دارند تا به‌درستی برطرف شوند و کیفیت و مقاومت یک سازه را در معرض خطر قرار ندهند قطعاً بی‌توجهی به تعمیر و حذف این ترک‌ها مشکلات متعددی را برای یک سازه به وجود می‌آورد. ترک های فعال گاهاً موقتی و یا پیوسته می‌باشند و یا به ترک‌های غیرفعال در شرایطی خاص مبدل می‌گردند.

آشنایی با انواع روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن

روش‌های مختلفی برای رفع این مشکل وجود دارند. انتخاب روش مناسب باید با توجه به تشخیص کارشناسان صورت بگیرد. ممکن است کارشناسان تشخیص دهند که پیاده‌سازی یک روش برای پروژه موردنظر امکان‌پذیر نمی‌باشد. انواع روش‌های تعمیراتی ترک‌های فعال شامل موارد زیر است که با آن‌ها آشنا می‌شویم:

حفاری و انسداد ترک فعال بتن

این تکنیک، اولین روش برای ترمیم ترک روش حفاری و انسداد می‌باشد که با حفاری حفره‌ای به قطر پنجاه تا هفتاد و پنج میلی‌متر درجهت گسترش ترک با هدف تمیزکاری حفره و پر کردن آن با دوغاب بدون هیچ‌گونه انقباض یا دوغاب اپوکسی صورت می‌گیرد.

این روش برای ترک های مستقیم تا نسبتاً مستقیم ایده‌آل است و نتایج مورد انتظار را به‌همراه دارد توجه داشته باشید که ترک های عمودی دیوارهای بتنی اکثراً توسط حفاری و انسداد از بین می‌روند. دوغاب پرکننده از حرکت جانبی بتن در دو سمت شکاف‌ها پیشگیری می‌کند و مانع از نشت آب از داخل ترک‌ها می‌شود که این نتایج بسیار ارزشمند است.

دوخت ترک فعال بتن

یکی دیگر از روش‌ های ترمیم ترک فعال در بتن ،دوخت ترک فعال بتن می‌باشد.دوخت ترک راهکار ایده‌آلی برای تعمیر ساختاری ترک‌های فعال می‌باشد در این تکنیک دو حفره در دو سمت ترک موجود ایجاد می‌شود که از یک قلاب مخصوص دوخت در حفره‌ها استفاده می‌شود. پس‌از آن یک دوغاب رزین به داخل سوراخ‌ها ریخته می‌شود.

قلاب‌ های دوخت ترک اندازه و جهت‌گیری متفاوتی دارند و عمدتاً از جنس میله‌های فولادی می‌باشند.جهت‌گیری قلاب ها حتماً باید به صورتی باشد که کشش را به‌درستی هدایت کند و مانع از تمرکز تنش شود. پخت ترک با هدف ترمیم انواع ترک سازه ای در بتن بکار می‌رود؛ به‌ویژه زمانی‌که نیاز به اعمال اصلاح مقاومت کششی در راستای شکاف‌های عمیق می‌باشد نقطه ترک‌ها در اعضای غیر سازه ای مثل دیوارها با نتیجه بسیار بهتری همراه است.

افزودن میلگرد برای ترمیم ترک فعال در بتن

راهکار دیگر استفاده از میلگرد است اضافه کردن میل‌گرد معمولی با هدف تعمیر ترک های موجود در بتن مسلح صورت می‌گیرد. در این تکنیک با آب بندی ترک با بهره‌گیری از ماده مناسب، کار آغاز می‌شود و در ادامه سوراخ‌هایی به قطر بیست میلی‌متر به صورتی ایجاد می‌شود که با صفحه ترک زاویه قائم ایجاد کند. میلگردهای اپوکسی با قطر دوازده یا شونزده میلی‌متر به داخل سوراخ‌ها فرومی‌روند. میل‌گردها از هر سمت ترک نزدیک به پانصد میلی‌متر بیشتر می‌شوند. فاصله داری میلگردها به میزان ترک خوردگی بتن و اظهارنظر کارشناسی مهندس پروژه وابسته می باشد.

از سایر ترک های متداول در بتن چه می‌دانید؟

علاوه‌بر ترک فعال در بتن ، ترک‌های دیگری در بتن ایجاد می‌شوند که هر یک موجب کاهش کیفیت بتن می‌شوند. بنابراین پس‌از بررسی روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن با چندین ترک متداول در بتن آشنا می‌شویم:

ترک بتن انقباضی: بتن ها پیش‌از اینکه سخت شوند به بتن پلاستیکی معروف هستند و امکان شکل‌گیری آن‌ها وجود دارد. بتن پلاستیکی آب زیادی دارد. ترک بتن انقباضی به‌دلیل خشک شدن سریع بتن شکل می‌گیرد. این ترک‌ها عمدتاً به‌دلیل گرما و خشکی هوا ایجاد می‌شوند.

ترک نشست پلاستیک: این ترک پیش‌از سخت شدن بتن و روی سطح آن نمایان می‌گردد بتن‌های تازه، زمانی‌که داخل قالب‌های مخصوص ریخته می‌شوند مایل به ته‌نشین شدن می‌باشند اما میله‌های تقویت‌کننده پروسه ته‌نشین شدن جامدات داخل بتن را کند می‌کنند. این مسئله سبب شکل‌گیری ترک های افقی و بسیار ریزی در سطح بتن می‌شود که ترک‌های نشست پلاستیک نام دارند.

ترک های بتن انبساطی: با روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن ممکن است بتوان ترمیم این ترک‌ها را انجام داد. ترک بتن انبساطی یک نوع ترک است که در اثر تغییرات دما و افزایش و کاهش پشت هم حجم به وجود می‌آید. گرما موجب انبساط در بتن می‌شود که این انبساط سبب ایجاد فشار در بتن می‌شود و ترک هایی را در آن شکل می‌دهد.

ترک بتن در اثر بارگذاری بیش‌ازحد: این ترک زمانی رخ می‌دهد که بتن در معرض بار بسیار زیادی قرار بگیرد. اگر این ترک‌ها از میزان مشخصی بیشتر شوند، خطرناک می‌شوند و پیامدهای ناگواری را برای ساکنین سازه به‌دنبال دارند. با توزیع مناسب وزن و تقویت بتن‌ها، جلوگیری از شکل‌گیری این ترک‌ها امکان‌پذیر است.

ترک های ناشی از واکنش‌های شیمیایی: برخی از ترک های موجود در سازه‌های بتنی به‌دنبال واکنش‌های شیمیایی زیان‌آور شکل می‌گیرند. این واکنش‌ها به‌دلیل موادی است که در تولید بتن بکار می‌رود. همچنین فعل‌وانفعالات بین سنگدانه های فعال سیلیس و محیط قلیایی ناشی از هیدراسیون سیمان موجب ایجاد این ترک‌ها می‌شود.

ترک های ناشی از خوردگی های آرماتور: روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن برای این نوع ترک ها توصیه نمی‌شود. گاهی آرماتور فولادی داخل بتن باعث زنگ‌زدگی مواجه می‌شود. این زنگ زدگی سبب افزایش حجم فولاد می‌شود و ترک هایی را در بتن ایجاد می‌کند. این ترک‌ها معمولاً در رطوبت و هوای شرجی رخ می‌دهند. با طراحی درست و گذاشتن اصولی ترکیب بتنی می‌توان از بروز چنین ترک هایی جلوگیری نمود.

سخن پایانی

تنش‌های کششی در بتن سبب کاهش کیفیت و مقاومت بتن می‌شود اگر بتنی که برای ساختمان‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرد دارای بیشترین مقاومت کششی باشد، مشکل ترک خوردگی به‌ندرت به وجود می‌آید. بتن‌ریزی باید با کیفیت بالا و به‌صورت اصولی انجام شود تا از به وجود آمدن مشکلات احتمالی جلوگیری شود. هر یک از روش‌های ترمیم ترک فعال در بتن باید با دقت به جزئیات و نکات مهم صورت بگیرد تا با نتایج مطلوب همراه باشد.