بررسی ایمنی در ساختمان سازی

ایمنی در ساختمان سازی از مباحث مهم است که باید با توجه به نکات و ضوابطی تأمین شود تا امنیت برای نیروهای کار و ساکنین برقرار شود.

ایمنی ساختمان در گذشته آنچنان مورد توجه نبود. اما امروزه از تمامی راهکارهای تأمین ایمنی استفاده می شود و به تبعیت از کشورهای پیشرفته به این مسئله اهمیت داده می شود.

اهمیت ایمنی در ساختمان سازی

صنعت ساختمان سازی از مهمترین صنایع در دنیا است. این صنعت دربردارنده اقدامات گوناگونی از جمله طراحی، تأسیس، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی می باشد. آمار نشان می دهد که یکی از صنایعی که بیشترین میزان مصدومیت و حتی مرگ را به دنبال دارد، صنعت ساختمان سازی می باشد.

توجه به ایمنی در ساخت و سازها، از جنبه های گوناگونی اهمیت دارد. جنبه های اقتصادی، اجتماعی و عمومی، تأمین ایمنی ساخت و سازها باید حائز اهمیت شمرده شود. فرض کنید که در زمان اجرای بتن پیش تنیده ، این مصالح رها شود و بر سر نیروهای کار بیفتد. در این شرایط، حتماً یک یا چندین نفر از نیروهای کار مصدوم شده یا میمیرند.

HSE به معنای سلامت، ایمنی و محیط زیست می باشد. امروزه ارگان ها و بخش های مختلف به منظور حفاظت از محیط زیست و پایبندی به قواعد و اصول حین کار، اصول و ضوابط مدیریتی معینی را برای خود مشخص نموده اند. رعایت HSE به تأمین ایمنی کارگران و نیروهای مختلف کار در زمان ساخت و سازها، کمک زیادی می کند.

رایج ترین خطرات در پروژه های ساختمانی

با رعایت ایمنی در ساختمان سازی می توان تلفات و خسارات ناشی از خطرات احتمالی را به کمترین میزان ممکن رساند. برخی از رایج ترین خطرات پروژه های ساختمانی، موارد زیر است:

• سقوط اشیاء متحرک
• سروصدای زیاد
• کار کردن در ارتفاع
• جریان الکتریسیته
• سقوط و لیز خوردن افراد

آشنایی با اصول ایمنی در ساخت و سازها

به منظور رعایت ایمنی در ساختمان سازی باید به مواردی توجه داشت که مهمترین آنها، موارد زیر هستند:

آموزش و آگاهی کارکنان: نخستین اصول ایمنی، آموزش درست به کارکنان می باشد. هر کارگر بایستی شناخت دقیقی از خطرات موجود در محیط کار و بهره گیری از تجهیزات ایمنی و ضوابط حفاظتی داشته باشند. آموزش های پیاپی در حوزه استفاده از ابزارهای ایمنی، چگونگی کار با دستگاه ها، روش درست حمل و نقل مصالح و شناخت با متدهای اطفای حریق از بروز حوادث و مشکلات مختلف جلوگیری می کند.

استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب: استفاده از تجهیزات ایمن، دستکش، کفش ایمن، کمربند ایمنی و عینک ها به کاهش خطرات کمک زیادی می کند. نصب حفاظ های ایده آل، از جمله موارد مناسبی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

کنترل و مدیریت خطرات: یکی از نکات ایمنی در ساختمان سازی ، کنترل و مدیریت خطرات می باشد. این خطرات به شکل های مختلف شامل ریزش سقف، سقوط مصالح، انفجار، آتش سوزی و … است. به منظور کنترل این خطرات، بایستی راهکارهای پیشگیرانه در دستور کار قرار بگیرد. نصب حفاظ های ایده آل و استفاده از تجهیزات الکترونیکی استاندارد و باکیفیت، در این راستا کمک کننده می باشد.

تهیه و اجرای طرح ایمنی و بهداشت حرفه ای: هر پروژه ساختمانی بایستی دارای طرح ایمنی و بهداشت حرفه ای باشند تا احتمال بروز خطرات به کمترین میزان ممکن برسد. این طرح دربردارنده ضوابط اجرایی، اقدامات جلوگیرانه، تجهیزات ایمنی و چگونگی واکنش در مواقع اضطراری می باشد.

نظارت مستمر بر روند ایمنی پروژه: نظارت پیاپی به رعایت اصول ایمنی در زمان اجرای پروژه از اصول دیگر در این صنعت می باشد. این نظارت بایستی از سوی مسئولان ایمنی انجام شود. نظارت های داخلی و بازدیدهای دوره ای باید از سوی ارگان های مربوطه انجام شود.

راهکارهای افزایش ایمنی در ساختمان سازی

راهکارهایی وجود دارند که باعث کاهش خطرات و حوادث احتمالی در زمان ساخت و ساز می شوند و آمار خسارات و تلفات را به کمترین میزان ممکن می رسانند:

تقویت نظارت بر ایمنی: نظارت بر ضوابط و چهارچوب های ایمن در ساخت و سازها، بایستی به صورت مداوم صورت بگیرد. اختصاص واحدهای نظارتی مستقل و برگزاری بازرسی های دوره ای، به تشخیص درست مشکلات ایمنی در مراحل گوناگون پروژه، کمک زیادی می کند.

بهره گیری از فناوری های نوین: بهره گیری از فناوری های نوین مثل دوربین های نظارتی، تجهیزات هشدار دهنده و ابزارهای دیجیتال برای پایش ایمنی در پروژه ها، ممکن می باشد. این ابزارها به منظور تشخیص خطرات در زمان مناسب انجام می شود.

گسترش آموزش های ایمنی: آموزش های ایمنی بایستی در همه سطوح مانند کارگران، مهندسان، مدیران پروژه و کارفرما و … آموزش داده شود. آموزش ها بایستی بر اساس برنامه ریزی مشخصی انجام شود. آموزش‌ها باید به شکل های مختلف مانند حضور در کارگاه ها، شبیه سازی های واقعی و ویدئوهای آموزشی انجام شود.

تشویق به فرهنگ ایمنی: برای افزایش ایمنی در ساختمان سازی باید بر روی فرهنگ ایمنی تمرکز کرد. با ارائه سیستم های پاداش دهی و ایجاد انگیزه در کارکنان، اصول ایمنی افزایش پیدا می کند.

تقویت قوانین و مقررات ایمنی: مقررات و قوانین ایمنی بایستی به صورت مستمر، آپدیت شود و به منظور اجرای دقیق آنها، نظارت های واقعی و منظم صورت بگیرد. توبیخ ها و جریمه ها باید برای افرادی که نقض ایمنی می کنند در نظر گرفته شوند. هر اندازه قوانین سخت گیرانه تری درنظر گرفته شود و برای تخطی از آن مجازات بیشتری درنظر گرفته شود، احتمال پایبندی به قوانین بیشتر می باشد.

سخن پایانی

عوامل گوناگونی مانند عدم اگاهی و کمبود آموزش کارگران، کمبود منابع مالی و تجهیزات ایمنی، فشارهای زمانی و اقتصادی، فشارهای زمانی و اقتصادی، فرهنگ ایمنی ضعیف و وجود خطرات ناشناخته سبب می شود که ایمنی در ساختمان سازی در معرض خطر قرار بگیرد.

یک سازنده یا پیمانکار، حتی در صورت بی توجهی به خسارات اقتصادی باید نسبت به پیامدهای اجتماعی بی توجهی به ایمنی ساخت و سازها اهمیت بدهند و برای سلامتی و جان افراد، ارزش قائل شوند.

راهکارهای توصیه شده به برقراری ایمنی در ساخت و سازها کمک زیادی می کند. در تمامی کشورهای پیشرفته دنیا با پایبندی به اصول و راهکارهای گفته شده، ساخت و سازهای صد درصد ایمنی را انجام می دهند. در ایران نیز باید به این مسئله توجه شود و با توجه به حجم بالای ساخت و سازها به کاهش چشمگیر خسارات و تلفات در ساختمان سازی اهمیت دهند.