چرا بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن مناسب است؟

بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن نفتی، آب، سوخت، گاز و … به کار می رود و استحکام و مقاومت موردنیاز را ارائه می دهد.

مخازن ذخیره سازی، نقش مهمی در صنایع پتروشیمی، دفاع، حمل و نقل و … دارند. بنابراین استحکام و مقاومت این مخازن از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. مخازن ذخیره به طور کلی در چندین مرحله شامل طراحی و نقشه کار، تعیین محل اجرای پروژه، عملیات جوشکاری و مونتاژ پوسته مخازن، رعایت الزامات عمومی برای جوشکاری، نصب سقف ثابت، نصب صفحات Manway و لوله های اتصال و کنترل و آزمایشات کیفیت احداث می شوند.

انواع روش های ساخت مخازن

بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن باید به صورت اصولی مورد استفاده قرار بگیرد. بتن پیش فشرده برای ساخت مخازن بزرگ به کار می رود. به طور کلی دو روش برای ساخت مخازن وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• روش سنتی: در این روش، پایین مخزن در واقع یک صفحه مرجع است. دیواره مخزن از بخش اول کف مخزن به طرف بالا تعبیه می شود. مزایای این روش اجرای مخزن شامل قابلیت پیاده سازی برای بالابرهای بزرگ، قابلیت پیاده سازی برای پروژه های بزرگ مقیاس، استفاده از تکنیک مدرن جوش خودکار و بهره مندی از امتیازات کیفیت بالای درز جوشکاری می باشد. این روش به داربست نیاز دارد و پیاده سازی مراحل آن سخت است و این دو مورد از معایب آن محسوب می شوند.
• روش جک: سیستم های جک هیدرولیک برای این روش به کار می روند. نخست کف مخزن اجرا می شود و سپس سیستم جک هیدرولیک سقف مخزن تعبیه می شود. در نهایت، دیواره های حلقه ای کار گذاشته می شوند. مزایای این روش شامل سرعت اجرا، عدم نیاز به داربست، عدم اجرای پروژه در ارتفاعات و نیاز به تجهیزات ساده می باشد. مشکل روش جک این است که برای مخازن کوچک مناسب نمی باشد.

علت استفاده از بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن

مخازن ذخیره با استفاده از مصالح مختلفی ساخته می شوند. یکی از مصالحی که برای ساخت مخزن به کار می رود، بتن پیش فشرده می باشد. بتن پیش فشرده به دلایل زیر برای ساخت مخازن مناسب تشخیص داده شده است و استفاده از آن برای ساخت مخازن رایج شده است:

مقاومت بالا در برابر فشارهای داخلی

قطعاً آنچه که داخل یک مخزن وجود دارد سبب وارد شدن فشارهایی به دیواره مخزن می شود. در این حالت ممکن است دیوارهای مخزن در طرفین با مشکل ترک خوردگی مواجه شوند. بتن پیش تنیده، بتنی است که از قبل در معرض تنش ساختگی قرار گرفته است. به همین دلیل تحمل فشار بالا را دارد. لذا زمانی که فشار زیادی به مخزن وارد می شود، مخزن دچار مشکلاتی نظیر ترک خوردگی نمی شود.

آب بندی بهتر

یکی از مزایای بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن ، آب بندی بهتر می باشد. آب بندی، پروسه ای است که مخزن را آب بند یا مقاوم در برابر آب می کند. به گونه ای که در شرایط خاص و در هر وضعیتی در برابر آب پایدار خواهد بود و غیرقابل نفوذ باقی خواهد ماند. بتن پیش فشرده سبب آب بندی بهتر مخزن می شود و نفوذپذیری آب یا مایعات دیگر از مخزن را کاهش می دهد.

کاهش ضخامت دیواره ها در طرفین

پیش تنیدگی، ضخامت را به کمترین میزان می رساند. اما مقاومت همچنان بالا خواهد ماند. در واقع کاهش ضخامت سبب کاهش مقاومت و استحکام نمی شود و این نتیجه بسیار ارزشمند می باشد. سایر مصالحی که بتواند مقاومت ارائه شده از سوی بتن پیش تنیده را تأمین کند ممکن است ضخامت زیادی را ایجاد کند اما بتن پیش تنیده با کمترین ضخامت دیواره سبب تأمین مقاومت موردنیاز می شود.

دوام بالا به دنبال استفاده از بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن

یکی از امتیازات بتن پیش تنیده این است که می تواند طول عمر مخزن را افزایش دهد. مخزن بتن پیش تنیده دارای طول عمر زیادی خواهد بود و به ندرت به تعمیر نیاز پیدا خواهد کرد. احتمال نیاز به تعمیرات زودهنگام در مخازن بتن معمولی زیاد است. با توجه به این مسئله توصیه می شود که اگر مخازن دارای ابعاد قابل توجهی است حتماً از بتن پیش تنیده برای آن استفاده شود.

صرفه اقتصادی ساخت مخزن با بتن پیش فشرده

بتن پیش فشرده می تواند هزینه های ساخت مخزن را از جهات مختلف کاهش دهد. مخزن با قطر زیاد یا ارتفاع بالا به هزینه ساخت بالایی نیاز دارد. اما بتن پیش تنیده می تواند هزینه ها را چندین درصد کاهش دهد. آنچه که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که بتن پیش تنیده برای ساخت مخزن کوچک به صرفه نیست.

اقدامات لازم برای پیشگیری از خوردگی مخزن

یکی از تهدیدهایی که برای دوام و مقاومت یک مخزن وجود دارد، احتمال خوردگی می باشد. یک علت مناسب بودن بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن ، مقاومت بسیار خوب بتن پیش تنیده در برابر خوردگی می باشد. به هر حال باید اقدامات پیشگیرانه برای عدم خوردگی صورت بگیرد.

در زمان ساخت باید سطح پایینی مخزن با یک لایه پرایم خنک شود. یک لایه نازک از قیر در بنزین یا مواد دیگر می تواند بدین منظور به کار رود. بعد از خشک کردن پرایمر، کف آن را با استفاده از دو لایه قیر داغ که با مواد پرکننده افزوده شده است، می پوشانند.

با توجه به نوع مخزن بهتر می توان درباره اقدامات مقابله با خوردگی تصمیم گیری نمود و متریال مناسب برای این کار را انتخاب نمود. به طور مثال برای مقاوم کردن مخازن آب می توان از راهکارهای متعددی استفاده نمود.

سخن پایانی

بتن پیش تنیده برای ساخت مخازن مختلف مناسب است و از این مخزن ها در برابر هر نوع عامل آسیب زا محافظت می کند و طول عمر آن را افزایش می دهد. بتن پیش تنیده دارای مقاومت کششی و فشاری بسیار بالایی هست. بتن پیش تنیده می تواند کیفیت و مقاومت خود را در طول زمان حفظ کند و به همین علت از بهترین مصالح برای اجرای مخازن می باشد. بتن پیش تنیده با استفاده از بتن مرغوب و درجه یک و فولاد مقاوم تولید می شود و به همین دلیل از مصالح کاربردی برای ساخت و سازهای امروزی است و در حوزه های مختلفی در صنعت ساختمان و صنایع دیگر به کار می رود.