ترک در بتن، مشکل بسیار رایجی است که در بتن های مختلف ایجاد می شود. اما بتن پیش تنیده با کمترین ترک‌خوردگی مواجه می شود. بتن ، یکی از اصلی ترین مصالح ساختمانی موردنیاز برای ساخت انواع سازه ها است. استفاده از بتن دارای مزایا و معایبی است. یکی از معایب بتن، ایجاد شکاف در آن است. این شکاف ها با توجه به نوع بتن ممکن است کم و یا زیاد باشد.
علل ترک‌خوردگی بتن
ترک در بتن در جدیدترین نوع بتن که بتن پیش تنیده است، کمتر ایجاد می شود. ترک‌خوردگی در بتن های معمولی به دلایل مختلفی ایجاد می شود که به بررسی چندین مورد از آنها می پردازیم:
تغییرات دمایی موجب ترک‌خوردگی می شود. پس از تغییرات دمایی ، انبساط و انقباضی رخ می دهد که موجب ایجاد تنش هایی در بتن می شود. به دنبال این انبساط و انقباض های متوالی، ترک‌خوردگی ایجاد می شود. اگر لرزش یا رطوبتی در زمین ایجاد شود و بتن را اندکی جابه جا کند ، موجب نشست می شود که به دنبال آن ، ترک‌خوردگی بتن رخ می دهد.
در صورتی که بار زیادی به بتن تحمیل شود ، حتماً بتن دچار ترک‌خوردگی می شود. بتن برای تحمل بار مشخصی تولید شده است.
در صورتی که بار بیشتری به آن وارد شود، حتماً بتن زیر این بار تاب نیاورده و ترک می خورد.
یکی از دلایل ترک در بتن، خوردگی است. اگر بتن در تماس با عوامل خورنده و فرسایشی قرار بگیرد، ممکن است دچار ترک‌خوردگی شود. اگر بتن خشک شود، حتماً منقبض می شود. در این شرایط، آب موجود بخار شده و سبب انقباض می شود.
در پی این مسئله، حتماً ترک‌خوردگی بتن رخ می دهد. ضرورت استفاده از بتنی با ویژگی عدم احتمال ترک‌خوردگی استفاده از بتن پیش تنیده به سبب عدم احتمال ترک‌خوردگی، به شدت توصیه می شود.
اما این سؤال پیش می آید که مگر وجود ترک در بتن چه مشکلاتی را ممکن است بوجود بیاورد که تا این اندازه به فکر راهکارهایی برای حذف ترک‌خوردگی بتن هستند؟
مشکلات ناشی از ترک‌خوردگی بتن
1- ترک‌خوردگی صد درصد موجب کاهش مقاومت سازه می شود. سازه هایی که دچار مشکل ترک‌خوردگی بتن شوند ، طول عمر کوتاهی خواهند داشت.
2- ترک‌ها و شکاف‌های موجود در بتن سبب ورود رطوبت و مایعات به بافت سازه می شوند و همین مسئله خوردگی و کاهش کیفیت فولاد می شود. بنابراین از مقاومت سازه حتماً کاسته می شود.
3- ترک‌خوردگی بتن سبب کاهش کیفیت ظاهری سازه می شود. سازه هایی که بتن‌های آنها به شدت شکاف خورده اند ، ظاهر بدی دارند.
4- بتن‌های ترک‌خورده ممکن است خطراتی را ایجاد کنند و به یکباره بر سر ساکنان خود آوار شوند. روش های جلوگیری از ایجاد ترک در بتن آرماتوربندی : آرماتوربندی ، یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از ترک‌خوردگی بتن است.در این شرایط سازه به خوبی تقویت می شود. بدین منظور باید از میلگردهای فولادی در بتن استفاده کرد که مانع از انقباض بتن شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
راهکارهایی برای حذف ترک‌خوردگی بتن
عمل آوری مناسب: با یک عمل آوری خوب می توان مانع از ترک‌خوردگی بتن شد. بدین منظور باید بتن را پس از ریختن در درجه حرارت مشخصی رطوبت دهند.
عایق بندی : با یک عایق بندی ایده آل می توان مانع از ترک خوردگی بتن شد. یعنی باید یک پوشش با آب بند ویژه به سطح بتن اضافه کرد تا رطوبت جذب بتن نشود.
پوشش بتنی : برای حذف ترک در بتن می توان یک پوشش بتنی بر روی سطح بتن قرار داد که بر پایه بتن جدید باشد. در واقع این پوشش موجب پوشاندن ترک‌ها می شود.
تزریق اپوکسی : ماده اپوکسی را به داخل ترک ها تزریق نموده تا ترک ها کاملاً آب بندی شوند. بدین ترتیب مایعات به داخل بتن نرفته و بتن قویتر می شود.
روکش بندی دوباره : به منظور ترمیم ترک‌ها ، از روکش دوباره برای بتن استفاده می شود. در واقع لایه سطحی و معیوب بتن برداشته شده و یک لایه جدید به جای آن قرار می گیرد.
درزهای انبساطی : این درزها ، شرایطی را برای انبساط و انقباض طبیعی بتن تحت تأثیر تغییرات دمایی ایجاد می کند. اگر زمینه برای حرکت فراهم باشد، درزهای انبساط مانع از ترک‌خوردگی بتن می شوند.
نتیجه مهم حذف ترک در بتن یکی از دستاوردهای مهم حذف ترک‌ها ، افزایش ایمنی و استحکام سازه ها است.
ترک‌ها به شدت می تواند مقاومت سازه را در معرض خطر قرار دهد. این ترک‌ها به هر علتی از جمله تغییرات دمایی ، انقباض ، انبساط ، اضافه بار ، عوامل فرسایشی و … بوجود بیاید، ایمنی و استحکام سازه را به شدت کاهش می دهد.
بنابراین باید از روش های مناسب که به برخی از آنها اشاره شد، استفاده نمود تا مقاومت سازه افزایش پیدا کند و از حد استاندارد پایین تر نیاید.
انواع ترک‌های شکل گرفته در بتن
ترک‌های ایجاد شده در بتن را به چندین نوع شامل ترک انقباضی ، ترک مویی ، ترک ته نشین ، ترک عمودی ، ترک مورب ، ترک افقی ، ترک ساختاری ، ترک کف و … تقسیم می کنند.
هر یک از این ترک ها به دلایلی ایجاد می شوند.
ترک در بتن، امکان ترمیم دارد. البته باید از روش های مناسبی برای ترمیم ترک ها استفاده کرد. تشخیص ماهیت ترک به انتخاب بهترین روش برای ترمیم و حذف آنها کمک می کند.
اگر از بتن پیش تنیده استفاده کنید، با کمترین میزان ترک‌خوردگی مواجه می شوید. استفاده از بتن پیش تنیده از هر نظر سودمند و ارزشمند است. بنابراین اگر به استفاده از بتن پیش تنیده تأکید می کنیم صرفاً به دلیل عدم ایجاد ترک‌خوردگی نیست بلکه استفاده از بتن از جهات دیگری هم سودمند می باشد. با نسل جدید بتن می توانید هزینه های ساخت و ساز را به دلایل گوناگون کاهش دهید.
حذف ترک در بتن ، یکی از اهداف ابداع بتن پیش تنیده بوده است. با فناوری خوب به کار گرفته شده برای ساخت بتن پیش تنیده ، دستیابی به این هدف محقق شده است.
