بررسی و تضمین کیفیت بتن، موضوع مهمی است که سازندگان بدان توجه دارند. تضمین کیفیت بتن به دلایل مختلفی، دشوار است. بتن، یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد است که به شکل های مختلف تولید می شود.
یکی از انواع آن، بتن پیش تنیده است که با استفاده از بتن و فولاد درست می شود. بتن و فولادی که برای تولید بتن پیش تنیده مورد استفاده قرار می گیرد، باید کیفیت بالایی داشته باشد و نظارت بر کیفیت آن بر عهده افراد متخصص در این زمینه است. در این مقاله قصد داشته به مسئله کیفیت بتنی که به شکل های مختلف مورداستفاده قرار می گیرد، بپردازیم.
کنترل کیفی بتن چیست ؟
بررسی و تضمین کیفیت بتن، به صورت دقیق امکان پذیر نیست. اما تا حدودی شدنی است. توجه داشته باشید که امکان بررسی یک نمونه بتن مکعبی یا استوانه ای از جهات گوناگون وجود ندارد. بنابراین راهکاری که باید درنظر گرفت این است که نظارت و کنترل در هر یک از مراحل تولید و انتقال بتن، وجود داشته باشد.
کیفیت بتن را از چندین جهت می توان بررسی نمود. برای مثال میزان روانی بتن تازه را می توان با استفاده از تست اسلامپ، بررسی نمود. همچنین مقاومت فشاری نمونه بتنی با استفاده از تست مقاومت فشاری قابل بررسی است.
تست های دیگری برای بررسی و تضمین کیفیت بتن وجود دارد. کنترل کیفیت بتن در چندین مرحله شامل قبل از عملیات بتن ریزی، در حین عملیات بتن ریزی و بعد از بتن ریزی و در عملیات گیرش انجام می شود.
برای تولیدکنندگان بتن پیش تنیده، اهمیت زیادی دارد که از بتن با کیفیت استفاده کنند تا کیفیت بتن پیش تنیده مطابق با استانداردها باشد. کیفیت سیمان موجود در بتن یکی از عواملی که باید مورد توجه قرار بگیرد، کیفیت سیمان به کار رفته در بتن است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
کیفیت سیمان در بتن
کیفیت سیمان، با تست مقاومت فشاری روی مکعب های سیمان سنجیده می شود. ولی به منظور بررسی دقیق تر باید چندین مرحله را طی کرد. نخست، سیمان باید برای هر استفاده تست شود و دو ماهی یکبار، مجدد تست شود.
سیمان باید از نم و رطوبت در امان باشد. در صورتی که بتن برای مدت طولانی انبار شود، حتماً باید بعد از گذشت سه ماه مجدد بررسی و تضمین کیفیت بتن انجام شود. نکته ای که باید موردتوجه قرار بگیرد این است که اگر در پاکت سیمان، تکه های سفت و گوله شده وجود داشته باشد، این پاکت سیمان مشکل دارد و باید کنار گذاشته شود.
کنترل کیفی دانه بندی مخلوط بتن دانه بندی سنگدانه های بتنی بایستی با اصول استاندارد دارای تطابق کاملی باشد. کیفیت بتن وابسته به خواص فیزیکی و مکانیکی سنگدانه ها است. میزان مواد مضر و ناخالصی های آلی باید موردبررسی قرار بگیرد.
درشت بودن ماسه ها ، خاصیت حائزاهمیتی است. به منظور بررسی درست دانه بندی نیاز است که یکبار در اول برای تأیید از منبع تست شود. با شستن بتن می توان ذرات شیمیایی را از بین برد. میزان رطوبت سنگدانه ها باید لحاظ شود.
کیفیت آب مصرفی در بتن با هدف بررسی و تضمین کیفیت بتن
کیفیت آب بتن بایستی از جنبه های مختلف با استانداردها مطابقت داده شود. آنالیز برای تأیید منبع صورت می گیرد. اگر ناخالصی های معلق وجود داشته باشد، باید آب را ذخیره نموده تا مواد معلق کاملاً به زیر فرو روند. آب به کار رفته در بتن نباید هیچگونه آلودگی وجود داشته باشد.
اگر به جزآب شرب از آب دیگری استفاده شود، باید بر روی آنها حتماً تست انجام شود. مرحله بعدی بررسی کیفی بتن بررسی و تضمین کیفیت بتن در چندین مرحله صورت می گیرد که در این مرحله، کیفیت بتن در تمامی پروسه های بچینگ پلانت، اختلاط، جابه جایی، لایه بندی، فشرده سازی و پخت تست می شود.
مخلوط بتن باید در لابراتوار و با المان های تعریفی در پروژه تولید شود. دسته بندی بتن باید بر مبنای وزن و یا حجم صورت بگیرد. در زمان میکس کردن، پر کردن میکسر تا ظرفیت کامل الزامی است. سرعت میکسر باید مورد توجه قرار بگیرد.
دقت شود که در زمان تخلیه بتن از میکسر، جدا شدن اتفاق نیفتد. به منظور بررسی و تضمین کیفیت بتن باید کارایی بتن سنجیده شود. بدین منظور باید تست اسلامپ و یا ضریب تراکم صورت بگیرد.
برای هر 25 مترمکعب بتن به سه تست نیاز است. در زمان جابه جایی توجه شود که جداشدگی رخ ندهد. بتن ریزی نباید از ارتفاع بیشتر از یک متر انجام شود. اگر ارتفاع بیشتر از این مقدار است، حتماً از تجهیزات ویژه ای بدین منظور استفاده شود.
آخرین مرحله از بررسی و تضمین کیفیت بتن
بلافاصله پس از عملیات بتن ریزی و فشرده سازی باید تست های سنجش مقاومت فشاری بر روی نمونه مکعب های تولیدی از بتن صورت بگیرد. برای تولید بتن معمولی، مکعب های بتنی در محل پروژه تولید می شوند.
بتن شکل گرفته باید از لحاظ اندازه، فرم و میزان با ویژگی های طراحی شده، یکسان است. ظاهر کلی سطح بتن باید تست شود. آرماتور باید از پوشش بتنی ایده آلی برخوردار باشد و اگر آرماتور در بخشی از سازه قابل رؤیت باشد، آن تکه از آرماتور را باید رد کرد یا کارهای لازم را بر این روال صورت داد.
بررسی و تضمین کیفیت بتن، کار دشواری است اما ضرورت دارد و باید در حد امکان، موردتوجه قرار بگیرد. در اغلب موارد تست استحکام بتن را توسط تست مقاومت فشاری نمونه های مکعبی یا استوانه ای در بازه یک هفته، دو هفته، 4 هفته انجام می دهند.
اگر مقامت آن از حد استاندارد کمتر باشد، احتمال دارد که تست های خاصی بر روی آن انجام شود. برای مثال تست غیر مخرب چکش اشمیت و تست پالس التراسونیک و … بدین منظور به کار می روند.
در انتها به این مطلب هم اشاره ای داشته باشیم که آزمایشات در رابطه با کنترل کیفی بتن، موارد متعددی را در بر می گیرد. اینکه از هر آزمایش در چه مرحله ای استفاده شود، اهمیت زیادی دارد و باید به درستی موردتوجه قرار بگیرد.
مسلماً این آزمایشات، هزینه هایی دارد. بنابراین با یک برنامه ریزی درست باید به مدیریت روش های بررسی و تضمین کیفیت بتن پرداخت تا هم کیفیت بتن آنچنان که مورد انتظار است، باشد و هم هزینه ها سرسام آور نشود.
