سقف تیرچه پیش تنیده
سقف تیرچه پیش تنیده با روش های مختلفی اجرا می شود. با توجه به ویژگی های سازه ها، درباره روش اجرای تیرچه پیش تنیده تصمیم گیری می کنند.
سال های زیادی از طراحی سقف های پیش تنیده می گذرد. ابتدا تمایل زیادی به اجرای سقف های سازه ها به این شکل ، وجود نداشت. اما به تدریج سازندگان و مهندسان به دلیل آشنایی با مزایای این سقف ها به پیاده سازی آنها برای سازه های خود علاقمند شدند.
دلیل استقبال بالا از اجرای سقف های پیش تنیده
حذف بعضی از عناصر در ساخت و ساز : با اجرای این سقف ها ، دیگر نیازی به طراحی سقف های کاذب و کف سازی به منظور هم سطح سازی روی سقف نمی باشد. این مسئله کار را برای پیاده سازی سیستم های برق ، امنیتی ، روشنایی و … راحت می کند.
ایجاد سقف یکدست : سقف تیرچه پیش تنیده ، کاملاً یکدست و یکپارچه است. با استفاده از تیرچه پیش تنیده می توان سقف را تا طول شصت متر ، یکدست و بدون شکاف ایجاد نمود.
کاهش وزن سازه : با استفاده از تیرچه های پیش تنیده ، بسیاری از عناصر معماری حذف می شوند. در نتیجه وزن کلی سازه کاهش پیدا می کند. این مسئله برای کارفرمایان و مهندسان بسیار حائز اهمیت است.
کاهش ارتفاع کلی سازه : شاید این مزیت را بتوان مهمترین دستاورد اجرای این سقف ها دانست. کاهش ضخامت سقف و عدم استفاده از تیرها موجب کاهش ارتفاع کلی سازه ها می شود. کاهش ارتفاع در هر طبقه حدود 20 سانتی متر خواهد بود. البته اگر سقف کاذب درنظر گرفته نشود ، می توان کاهش ارتفاعی حدود 40 سانتی متر را برای هر طبقه انتظار داشت.
ترک کمتر و آب بندی بهتر : ترک های ایجاد شده در سقف تیرچه پیش تنیده بسیار کمتر است. ترک ها ، راه نفوذ آب و روغن به داخل سقف هستند. بنابراین به دلیل ترک کمتر ، آب بندی بهتر انجام شده و طول عمر سقف افزایش پیدا می کند.
مصون ماندن از تغییر شکل : نحوه خوابیدن کابل ها در دال پس کشیده به شکل سهمی وارونه ، موجب بوجود آمدن یک نیرو به طرف بالا در جهت وارونه نیروهای ثقلی می شود. این دال ها از خیز کمتری در مقایسه با دال های معمولی برخوردار هستند.
کاهش مصالح موردنیاز : با پیاده سازی این سقف ها به بتن کمتری برای ساخت سازه ها نیاز است. علاوه بر بتن ، به آرماتور کمتری برای پیاده سازی سقف نیاز است. کاهش مصالح منجر به کاهش هزینه های ساخت می شود. این مسئله موجب رضایت سازندگان و کارفرمایان خواهد شد.
سرعت بالای اجرای سقف تیرچه پیش تنیده : قالب بندی این سقف ها ، بسیار آسان است. در نتیجه زمان اجرای سازه ها کاهش یافته و سرعت پیاده سازی سقف افزایش می یابد.
کاهش زمان نازک کاری : یکی از اصلی ترین مزایای اجرای این سقف ها ، کاهش یک چهارمی زمان نازک کاری ساختمان می باشد. قطعاً این مزیت در کاهش هزینه ها اثرگذار خواهد بود.
اجزای اصلی سقف های Prestressed
کابل ها ، صفحات مهاری ، قطعات شیپوری، غلاف های گالوانیزه ای و … از اجزای اصلی سقف های Prestressed می باشند. کابل های موجود در این سقف ها ممکن است از یک تا 50 رشته و در مدل های بی روکش و روکش دار باشند. معمولاً از کابل های هفت رشته ای بدین منظور استفاده می شود. شیپوری ها از دیگر اجزای سقف تیرچه پیش تنیده هستند. شیپوری ها ، اجزای فلزی مستحکمی هستند که نقش تکیه گاه جک را در زمان کشش بر عهده دارند.
نکات مهم درباره اجرای سقف تیرچه پیش تنیده
برای اجرای این سقف ها باید به نکات مهمی توجه نمود تا سقف ایجاد شده مطابق با اصول و استانداردهای مربوطه باشد.
پیمانکار باید چندین روز پیش از پیاده سازی کابل های هر سقف ، نقشه کابل گذاری را ارائه نموده تا به رؤیت ناظران مربوطه رسیده و پس از تأیید ، آنها را اجرا کند.
مراقبت از پروفیل های کابل ها به کمک اسپیسرهای خاص انجام می شود. حال چنانچه این اسپیسرها فلزی باشند ، باید اقدامات لازم برای ممانعت از خوردگی پایه های آنها را درنظر گرفت.
واژه اسپیسر یا Spacer ، به معنای فاصله گذار می باشد. از اسپیسرها به منظور ایجاد فاصله استفاده می شود. در سقف تیرچه پیش تنیده باید Spacer را در مرتفع ترین و پایین ترین نقاط کابل های پیش تنیده ، گذاشت. اگر در نقاط دیگر اسپیسر قرار داده نشود ، اهمیتی ندارد.
پیاده سازی فرآیند کشش بعد از به حد نصاب رسیدن مقاومت بتن بعد از تایم مشخصی باید انجام شود.
در زمان پیاده سازی مرحله کشش به نکات ایمنی توجه داشته باشید تا مشکلی برای کارگران و مجریان پروژه بوجود نیاید.
زمانی که بتن به مقاومت ایده آل رسید ، نوبت به آغاز عملیات کشش می رسد. بعد از اجرای مرحله کشش ، باید تئوری کار که بر روی نقشه مشهود است را با عمل مقایسه نمود.
پیمانکار پیش از آغاز فرآیند کشش در هر سقف تیرچه پیش تنیده ، باید پمپ کشش را کالیبره کند. کالیبره با استفاده از مستر گیج تأیید شده سیستم نظارت تنظیم می شود. نیروی وارده به هر کابل باید بر اساس میزان تعیین شده در نقشه باشد.
محل کابل ها بر روی سطح قالب را نشان کنید تا اگر نیاز به جوشکاری و دریل کاری در آینده وجود داشت ، کابل ها صدمه نبینند.
اگر از کابل های روکش دار پلی اتیلنی استفاده شود ، کار زیباتر و دقیق تر از حالتی خواهد شد که کابل های بدون روکش به کار برده شوند.
مجری سقف پیش تنیده
پس از اینکه تصمیم به اجرای این سقف گرفتید ، باید به دنبال انتخاب یک مجری حرفه ای برای این کار باشید. اجرا کننده این سیستم بایستی دارای تبحر و دانش بالایی در این زمینه باشد. هر اندازه که تیرچه های باکیفیتی خریداری شوند ، اما اجرای سقف تیرچه پیش تنیده به درستی انجام نشود کیفیت سقف ایجاد شده موردانتظار شما نخواهد بود. بنابراین پس از خرید تیرچه های پیش تنیده مقاوم و باکیفیت ، به انتخاب یک مجری حرفه ای و باتجربه این نوع سقف ها توجه داشته باشید.
مراحل اجرای سقف Prestressed
سقف پیش تنیده در چندین مرحله پیاده سازی می شود که مراحل اصلی آن عبارتند از :
مرحله یک (قالب بندی ) : در نخستین گام باید به قالب بندی کار اقدام کنیم. قالب بندی سقف همانند دال های بتن آرمه انجام می شود. برای قالب بندی می توان قالب هایی با جنس های مختلف را به کار برد.
مرحله دو (آرماتوربندی ) : در دومین گام ، باید آرماتوربندی سقف را انجام داد. بدین منظور آرماتورهای تقویتی ، آرماتورهای لازم برای برش پانچ پیرامون بازشوها ، کلاف های جانبی و … پیاده سازی می شوند.
مرحله سه اجرای سقف تیرچه پیش تنیده ( نصب کابل ها و مهارهای آخر) : بر اساس طرح ها و نقشه های کار ، باید کابل ها را به صورت قائم نسبت به یکدیگر بر روی قالب خواباند. پس از آن ، مهارهای آخری به کناره های قالب وصل می شوند. شمار کابل ها و فواصل آنها در سقف با توجه به بارگذاری و طول دهانه ها مشخص می شود. کابل ها را با هدف حداکثر بازدهی بر روی خرک هایی با ابعاد گوناگون می خوابانند. در پیاده سازی خرک ها باید توجه داشت که کابل ها در نودهای تکیه گاهی به تار بالایی و در مرکز دهانه به تار پایینی حدالامکان نزدیک باشند.
مرحله چهار ( بتن ریزی ) : اگر کابل کشی با موفقیت به اتمام رسید ، نوبت به بتن ریزی سقف می رسد. بتن ریزی باید به صورت اصولی انجام شود. زیرا نحوه بتن ریزی در پیاده سازی موفق سقف تیرچه پیش تنیده ، اثرگذار است. بتن ریزی را در یک سو و به شکل پیاپی و بی وقفه انجام می دهند. در بتن ریزی باید دقت شود که هیچگونه درز سردی ایجاد نشود که این مسئله می تواند دردسرساز باشد.
مرحله پنجم ( کشش ) : بعد از به حد نصاب رسیدن مقاومت بتن باید کابل ها را از طرفین با استفاده از پمپ ها و جک های ویژه ، تحت کشش و فشار قرار داد.
معایب سقف پیش تنیده
از مزایای سقف Prestressed به چندین مورد اشاره شد. در حالیکه مزایای سقف های پیش تنیده بسیار زیاد هستند و می توان ساعت ها درباره آن صحبت نمود. اجرای این سقف ها ، ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. البته احتمال بروز این مشکلات بسیار کم است. اما باید به هر حال این موارد را از قبل درنظر گرفت.
- احتمال شکسته شدن دال بتنی وجود دارد که در اثر آن ، تاندون ها فوران می کنند. این مشکل تحت تأثیر کهنگی و پوسیدگی تاندون ها در زمان کشش ، لرزش و جابه جایی انکورها در زمان وارد شدن نیرو و … بوجود می آید.
- برای پیاده سازی سقف تیرچه پیش تنیده حتماً باید از متخصصین کمک گرفت. نیروهای عادی نمی توانند این نوع سقف ها را پیاده سازی کنند.
- ممکن است محل انکورها منفجر شده و کاملاً فرو بپاشد.
تفاوت میان سقف وافل و سقف پیش تنیده
برای سقف هایی که به دهانه های بزرگی نیاز دارند ، دو نوع سقف را می توان اجرا نمود. ماکزیمم دهانه قابل اجرا برای هر یک از این سقف ها ، مختلف است. شاید برای بسیاری از افراد ، تفاوت میان این دو جای سؤال باشد. لذا به تفاوت های میان آنها اشاره می کنیم.
سقف وافل و سقف تیرچه پیش تنیده از نظر طول دهانه ، سقف کاذب ، سرعت اجرای پروژه ، نرخ ، ضخامت و … با یکدیگر متفاوت هستند. ماکزیمم دهانه قابل اجرا برای سقف پیش تنیده ، نامحدود می باشد. اما ماکزیمم دهانه قابل اجرا برای سقف وافل ، 15 متر می باشد.
پیاده سازی سقف وافل نیازمند سقف کاذب می باشد. اما سقف های پیش تنیده لزومی به اجرای سقف های کاذب ندارند. سرعت اجرای سقف وافل از سقف تیرچه پیش تنیده بیشتر است. مقاومت و استحکام سقف های پیش تنیده بسیار بالاتر می باشد.
چرا سقف های پیش تنیده را دال پس تنیده می گویند ؟
یکی از جدیدترین نوع سقف های قابل اجرا برای سازه ها ، این نوع سقف ها می باشند. نام دیگر این سقف ها ، دال پس تنیده می باشد. سقفی را که بعد از اتمام فرآیند ساخت مورد کشش قرار می دهند ، دال پس تنیده خطاب می کنند.
کابل و میلگردهای فولادی نازک در دال های پس تنیده جایگزین تقویت کننده ها می شوند. پس تنیدگی موجب جبران ضعف بتن در کشش می شود و مقاومت فشاری آن را تقویت می کند. کابل ها و میله های فلزی در سازه های بتنی همین شرایط را ایجاد می کنند. برای تقویت سقف توسط میلگرد ، حد فاصل میان میلگردها را نزدیک به 10 سانتی متر درنظر می گیرند. اما حد فاصل میان هر دو کابل از دو متر بیشتر است. پیش از بهره برداری از پروژه در این نوع از دال ، نوعی فشار ابتدایی در محل کششی دال بتنی بوجود آمده تا بعد از بهره برداری از پروژه هیچگونه ترکی ایجاد نشود.
هزینه طراحی و اجرای سقف تیرچه پیش تنیده
اجرای این نوع سقف ها در مجموع ، مقرون به صرفه است و به کاهش هزینه های ساخت سازه ها کمک زیادی می کند. هزینه دقیق اجرای این سقف را بر اساس عواملی همانند نرخ روز مصالح ، هزینه قالب بندی ، وسعت پروژه و … مشخص می کنند. به دلیل نوسانات قیمت مصالح ، ممکن است هزینه اجرای سقف در زمان های مختلف متفاوت اعلام شود.
روش های مهار فولاد پیش تنیدگی
بدین منظور از سه روش استفاده شده که شامل 1- پرچ انکوریج به سر کابل ، 2- مهار به کمک گوه و اتصال اصطکاکی این وسیله با کابل و 3- افشان کردن کابل درون بتن است. روش دوم ، یعنی مهار به کمک گوه و اتصال اصطکاکی آن با کابل نسبت به دو روش دیگر کاربردی تر است. این روش موجب شده که نیروی پیش تنیدگی به بخش بتنی منتقل گردد.
- قطعاً سقف تیرچه پیش تنیده ، یکی از برترین گزینه ها برای سازه شما می باشد. اما توجه به کیفیت تیرچه پیش تنیده به کار برده شده برای اجرای آن و نحوه اجرای سقف ، از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا سقف سازه شما را مستحکم و باکیفیت می کند.